Wśród praw i wolności zagwarantowanych przez konstytucję z 1948 roku należy wymienić wolność osobistą, nienaruszalność mieszkania, tajemnicę korespondencji i tajemnicę przekazywania wiadomości, wolność pobytu, wolność majątkową, ochronę rodziny i młodzieży, prawo do kształcenia, wolność sumienia i wyznania, wolność przemówień i ochronę majątku kulturowego, prawo petycji, wolność zgromadzeń i zrzeszania się, prawa socjalne (m. in. prawo do ochrony zdrowia, prawo do pracy, prawo do emerytury, prawo do wynagrodzenia za wykonaną pracę).

Konstytucja dopuszczała ograniczenia praw i wolności ze względu na zagrożenie niepodległości państwa, jego jedności, integralności, republikańskiej formy państwa i demokratycznych rządów, w czasie wojny lub w innych wyjątkowych okolicznościach (tzn. w stanie wyjątkowym).
Realizacja postanowień konstytucyjnych była uzależniona od aktualnej władzy, dla której interes jednostki powinien być podporządkowany interesowi społeczeństwa. Poważnie naruszane były podstawowe prawa i wolności człowieka, godność ludzka i wolność osobista.

Konstytucja Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej z 1960 roku

Ponieważ konstytucja z 1948 roku nie odzwierciedlała nowej sytuacji politycznej, w 1960 roku ówczesne władze uznały, że należy opracować nową konstytucję. Uchwalona 11 lipca 1960 roku nowa ustawa konstytucyjna - Konstytucja Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej, zmieniała nazwę państwa – z Republiki Czechosłowackiej na Czechosłowacką Republikę Socjalistyczną.

Jej postanowienia różniły się od postanowień dotychczasowej ustawy zasadniczej, jak również od postanowień konstytucji z 1920 roku. Między innymi jako sposób kierowania państwem wskazano centralizm demokratyczny, a własność społeczna miała być powszechnym sposobem posiadania.

Kwestii praw i wolności człowieka i obywatela poświęcono rozdział II Prawa i obowiązki obywateli (art. 19-38). Wyraźna zmiana konstytucyjnej regulacji uwidaczniała się przede wszystkim w odmiennej koncepcji podstawowych praw i wolności. Zaprzeczając dotychczasowemu dorobkowi prawno-naukowemu zmieniono m.in. kolejność, a zatem i rangę, poszczególnych praw. Na pierwszym miejscu zostały wymienione prawa socjalne, ekonomiczne i kulturalne, następnie prawa polityczne, a dopiero na końcu – prawa osobiste. Drugą znaczącą regulacją odróżniającą tę konstytucję od poprzednich było sztuczne oddzielenie tekstu konstytucji od ustaw, które ją wykonują. Podstawowe akty prawne – wśród nich kodeks karny, kodeks postępowania karnego z 1961 roku, kodeks cywilny z 1964 roku – operowały innym zestawem podstawowych pojęć i terminów niż konstytucja CSRS. Podstawowe prawa i wolności w akcie konstytucyjnym były w większości ujęte deklaratoryjnie.