W zeszłym roku Trybunał orzekał także o zbiorowych wolnościach i prawach konstytucyjnych. Ważne rozstrzygnięcia dotyczyły m.in. wolności zrzeszania się. Trybunał stwierdził m.in., że konstytucyjna wolność zrzeszania się w związku zawodowym przysługuje pracownikom w rozumieniu konstytucyjnym, a więc nie tylko osobom wykonującym pracę zarobkową na podstawie umowy o pracę[4].

Przechodząc do zeszłorocznego orzecznictwa Trybunału w sprawach ustrojowych, chciałbym zwrócić Państwa uwagę na wypowiedzi Trybunału o dwóch zasadach ustrojowych określonych w Konstytucji - podziału, równowagi i współdziałania władz oraz niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Trybunał przypomniał, że w myśl zasady podziału władz każdej z trzech władz powinny przypadać kompetencje materialnie odpowiadające jej istocie, a co więcej - każda z trzech władz powinna zachowywać właściwe jej quantum wyłączności kompetencyjnej stanowiącej o zachowaniu tej istoty. Równowaga władz oznacza oddziaływanie władz na siebie i wzajemne uzupełnianie ich funkcji. Lojalne respektowanie, przy właściwych demokracji okresowych napięciach, podziału, równowagi, współdziałania i hamowania się władz. To jest fundament stabilnego działania mechanizmów państwa demokratycznego i państwa prawnego[5].

Trybunał podkreślił, że władza sądownicza jest władzą odrębną i niezależną od pozostałych władz. Do jej istoty, a tym samym do jej wyłącznej kompetencji, należy sprawowanie wymiaru sprawiedliwości, czyli rozpoznawanie i rozstrzyganie wniesionych do nich spraw. Konstytucja zapewnia tu sądom pełną samodzielność. Oznacza to m.in., że wykonywanie funkcji orzeczniczych przez sądy odbywa się bez jakiejkolwiek władczej ingerencji organów innych władz. Dotyczy to także Ministra Sprawiedliwości, będącego organem władzy wykonawczej, który sprawuje zewnętrzny nadzór administracyjny nad działalnością sądów powszechnych[6].