Federalny Sąd Konstytucyjny - sala rozpraw. Foto: bundesverfassungsgericht.de

Porównanie polskiego ministra sprawiedliwości nt. wydajności pracy TK w Polsce i Niemczech jest chybione. "Praca obydwu sądów nie jest wprost porównywalna z powodu różnic w trybie i warunkach orzekania", mówi rzecznik Federalnego Trybunału Konstytucyjnego.

Zwykłe porównanie liczb spraw i orzeczeń trybunałów konstytucyjnych w Polsce i Niemczech, jakiego dokonał w polskich mediach minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro, prowadzi do błędnych wniosków, uważają eksperci. Zgodnie z sugestią ministra można sądzić, że niemiecki TK pracuje co najmniej dziesięciokrotnie wydajniej, niż polski.

Chybione porównanie

Porównywanie ze sobą wyników pracy i orzecznictwa niemieckiego i polskiego Trybunału Konstytucyjnego nie jest jednak możliwe przy pomocy bezwzględnych liczb, uważają prawnicy także w Niemczech. Federalny Trybunał Konstytucyjny w Karlsruhe nie chce komentować porównania polskiego ministra. W rozmowie z DW rzecznik FSK Bernd Odoerfer oznajmił jedynie: "Pracy obydwu sądów nie można wprost porównywać z powodu różnic w trybie i warunkach ich orzekania".

Wysoka liczba skarg konstytucyjnych w Niemczech wynika głównie z faktu, że w Niemczech można je kierować - inaczej niż w Polsce - również przeciwko indywidualnym rozstrzygnięciom sądowym. W oświadczeniu prasowym z 30 grudnia 2015 r. polski TK tłumaczy tę różnicę, wskazując na tzw. szeroki model skargi konstytucyjnej, jaki panuje w Niemczech i "wąski" w Polsce.

Podczas gdy w Polsce wpływa do TK rocznie od 400 do 500 skarg konstytucyjnych, w Niemczech wpłynęło ich w ub. roku ponad 10 tys. Z tego ok. 4 tys. zostały jedynie wpisane do ogólnego rejestru ze względu na niedopuszczalność (np. ze względów formalnych). Ponad 6600 skarg konstytucyjnych było w 2014 r. wstępnie rozpatrywanych, z czego 98 proc. dość szybko odrzucono (5029 bez uzasadnienia). 1116 otrzymało kilkuzdaniowe uzasadnienie ze wskazaniem na podstawę prawną, a tylko w 217 przypadkach niemiecki trybunał obszerniej uzasadnił decyzję.

Decydują sędziowie

Wysokie "moce przerobowe" niemieckiego TK tłumaczy fakt, iż w Niemczech każdy z 16 sędziów TK posiada 4 asystentów, tzw. pracowników naukowych. To oni przygotowują wstępne opinie na temat wpływających skarg konstytucyjnych. Asystentami są prawnicy, nierzadko sędziowie w innych sądach lub prokuratorzy, którzy przez określony czas (z reguły trzy lata) pełnią staż w TK.