Ale właśnie te osiągnięcia skłaniają nas do tego, aby umacniać wszystkie mechanizmy, które stoją na straży tych naszych osiągnięć, stoją na straży także pilnując pokus, które dziś drzemią, które dzisiaj możemy obserwować w innych krajach, ale które drzemią w każdym człowieku, w każdym państwie, w każdym społeczeństwie, mówiąc szczerze, także w każdym pewnie polityku.

Dlatego chciałbym w 25-rocznicę wolności polskiej podkreślić rolę Trybunału Konstytucyjnego w umacnianiu państwa prawnego, w umacnianiu szacunku dla prawa, w umacnianiu tendencji do wymuszania głębokiej refleksji nad każdym prawem nowo stanowionym z moją osobistą także wdzięcznością za to, że Trybunał Konstytucyjny w Polsce nie waha się, kiedy trzeba przed wchodzeniem w spór, rozstrzyganiem kwestii nie zawsze popularnych, nie zawsze mile widzianych nie tylko przez władzę wykonawczą, władzę parlamentarną, ale czasami i przez opinię publiczną. To jest sprawdzian wolności w wymiarze prawa.

Proszę Państwa!
Dla Polski, dla jej obywateli, oczywiście znaczenie miały przemiany w Konstytucji. Trybunał Konstytucyjny pilnuje prawa, mierząc je Konstytucją. Wiemy, że bez dobrej, chroniącej obywateli Konstytucji, chroniącej zasady państwa prawnego, i Trybunał niewiele mógłby zdziałać.

Dlatego chciałbym w 25. rocznicę polskiej wolności podkreślić to szczególne doświadczenie konstytucyjnej natury, sposób wprowadzenia Konstytucji, zarówno tej w momencie przełomu ustrojowego, jak i Konstytucji dzisiaj obowiązującej jako dojrzałego fundamentu państwa prawnego, jako fundamentu stabilnego, stabilnego także w obszarze ochrony wolności obywatelskiej.

Jest zwyczaj, że się omawia przynajmniej parę wybranych werdyktów, wyroków Trybunału Konstytucyjnego, aby wskazać na te pewne istotne z punktu widzenia nowych zjawisk, nowych wyzwań, czasami problemów. Wybrałem dwa w tym roku.

Chciałbym podkreślić dużą wagę społeczną werdyktu, dotyczący zwrotu wkładu mieszkaniowego, będącego ekwiwalentem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu.  To także fragment niełatwych procesów przekształceń ustrojowych w Polsce. Zmian, która są czasami zmianami trudnymi, bo dotyczą tak delikatnych kwestii i tak istotnych jak zasady spółdzielczej lojalności, zasad spółdzielności, jak kwestii ludzkich nadziei na – z jednej strony poszanowania prawa własności, a z drugiej strony na kwestie istotne z punktu widzenia gwarancji uzyskania mieszkania. Trybunał Konstytucyjny potwierdził swoją rolę gwaranta fundamentalnych praw nowoczesnej demokracji. To istotne rozstrzygnięcie dotyczące spraw organizacyjnych w odniesieniu do sądów. Klarowność reguł prawa dotyczących sądownictwa służy bowiem ochronie przysługującego obywatelom konstytucyjnego prawa do sądu.