I. Uwaga wprowadzająca

Niniejsza opinia została opracowana na zamówienie Instytutu Prawa i Społeczeństwa „INPRIS”, w związku z pracami parlamentarnymi i konsultacjami społecznymi prezydenckiego projektu Ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (druk 1590/VII kadencja, dalej: „Projekt ustawy o TK” lub „Projekt”).

Przedmiot analizy zawartej w opinii obejmuje wyłącznie te przepisy Projektu, które dotyczą sposobu wyłaniania kandydatów na sędziów Trybunału Konstytucyjnego.

■ sędzią Trybunału może być osoba, która posiada kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska sędziego Sądu Najwyższego lub Naczelnego Sądu Administracyjnego (ust. 3),

■ kandydatów na stanowisko sędziego Trybunału przedstawia co najmniej 50 posłów lub Prezydium Sejmu. Uchwała Sejmu w sprawie wyboru sędziego Trybunału zapada bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów (ust. 4).

W zakresie dotyczącym kompetencji kandydata na sędziego Trybunału Konstytucyjnego ustawa o Trybunale Konstytucyjnym odwołuje się do Ustawy o Sądzie Najwyższym oraz Ustawy o ustroju sądów administracyjnych. Regulacje obowiązujące w zakresie dotyczącym kwalifikacji koniecznych do kandydowania na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego lub sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego, kształtują się następująco:

■ Zgodnie z art.22§1 ustawy o Sądzie Najwyższym po pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego może być powołany ten kto:

• ma obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i publicznych (pkt 1);

• jest nieskazitelnego charakteru (pkt 2);

• ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne uznane w Polsce (pkt 3);

• wyróżnia się wysokim poziomem wiedzy prawniczej (pkt 4);

• jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego (pkt 5);

• ma co najmniej dziesięcioletni staż pracy na stanowisku sędziego, prokuratora, prezesa, wiceprezesa, starszego radcy lub radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa albo wykonywania w Polsce zawodu adwokata, radcy prawnego lub notariusza (pkt 6).

•  Wymagania, o których mowa w ostatnim z powyższych punktów (pkt 6), nie dotyczą osoby, która pracowała w polskiej szkole wyższej, w Polskiej Akademii Nauk, w instytucie naukowo-badawczym lub innej placówce naukowej, mając tytuł naukowy profesora albo stopień naukowy doktora habilitowanego nauk prawnych.

■ Zgodnie z art. 7§1 i §2 w zw. z art. 6§1 pkt 1-4 i 6 oraz §2-4 ustawy o ustroju sądów administracyjnych do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego może być powołany ten, kto: