Sala rozpraw ETS. Foto: ETS

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził 27 listopada w sprawie  C-370/12 (Thomas Pringle / Government of Ireland, Ireland, The Attorney General), że prawo Unii Europejskiej nie stoi na przeszkodzie zawarciu i ratyfikacji przez państwa członkowskie, których walutą jest euro, traktatu ustanawiającego EMS.

Rada Europejska wydała w dniu 25 marca 2011 r. decyzję 2011/199, przewidującą dodanie nowego przepisu w traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), zgodnie z którym państwa członkowskie, których walutą jest euro, mogą ustanowić mechanizm stabilności uruchamiany, jeżeli będzie to niezbędne do ochrony stabilności strefy euro jako całości. Przepis ten stanowi ponadto, że udzielenie wszelkiej niezbędnej pomocy finansowej w ramach takiego mechanizmu będzie podlegało rygorystycznym warunkom. Zmiana traktatu ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2013 r., pod warunkiem jej zatwierdzenia przez państwa członkowskie zgodnie z ich procedurami konstytucyjnymi.

Państwa członkowskie strefy euro zawarły następnie, w dniu 2 lutego 2012 r., traktat ustanawiający europejski mechanizm stabilności. Mechanizm ten posiada osobowość prawną. Ma on na celu uruchamianie funduszy oraz udzielanie jego członkom napotykającym lub mogącym napotkać poważne trudności finansowe, pod rygorystycznymi warunkami dostosowanymi do charakteru wybranego instrumentu pomocy finansowej, wsparcia na rzecz stabilności. Pomoc może zostać udzielona, jeżeli będzie to konieczne do zapewnienia stabilności finansowej strefy euro w całości i jej państw członkowskich. W tym celu może on pozyskiwać środki finansowe poprzez emisję instrumentów finansowych oraz zawieranie umów i porozumień finansowych lub innych z członkami EMS, instytucjami finansowymi i innymi osobami trzecimi. Początkowa zdolność pożyczkowa została ustalona na 500 mld EUR. Ściśle określone warunki, jakim podlega wsparcie, mogą obejmować w szczególności wdrożenie programu dostosowań makroekonomicznych lub zobowiązanie do przestrzegania wcześniej ustalonych warunków przyznania pomocy.

Thomas Pringle, parlamentarzysta irlandzki, podniósł przed sądami irlandzkimi zarzut niezgodności z prawem zmiany TFUE dokonanej decyzją Rady, a więc w drodze uproszczonej procedury zmiany. Zmiana ta powoduje bowiem, jego zdaniem, zmianę kompetencji Unii i jest niezgodna z postanowieniami traktatów stanowiących podstawę Unii Europejskiej w dziedzinie unii gospodarczej i walutowej oraz z ogólnymi zasadami prawa Unii. Ponadto T. Pringle twierdzi, że ratyfikując, zatwierdzając lub akceptując traktat EMS, Irlandia podejmuje zobowiązania niezgodne z traktatami.