TK



Jak ziemiaństwo w XIX w. walczyło z widmem rewolucji

Andrzej Zamoyski| carat| klemensowczycy| konserwatyści| Królestwo Polskie| Ludwik górski| Powstanie Listopadowe| rewolucja| Wiosna Ludów

włącz czytnik

Górski bardzo dokładnie wskazał, jakie są warunki dojrzałości niezbędnej do samodzielnego funkcjonowania. Z trojakich potrzeb narodu: moralnych, umysłowych i fizycznych wypływają trzy główne warunki jego samoistnego i organicznego życia; temi są: harmonia i zgoda warstw społecznych […], wykształcenie umysłowe usposabiające go do samodzielnego rządzenia sprawami swojemi i dobry byt mieszkańców […] Naród posiadający te trzy warunki, będzie zawsze pomimo politycznego upadku wewnętrznie silnym, pełnym i pewnym przyszłości. Były to zatem harmonia społeczna, dobrobyt i edukacja, naród posiadający te cechy mógł być pewny swego istnienia i nawet najgorsze klęski nie były w stanie mu zagrozić. Z trzech warunków najważniejsza był pierwszy, gdyż wygaszenie wewnętrznych konfliktów pozwalało poświęcić wszystkie siły na pracę, dającą dobrobyt sprzyjający rozwojowi edukacji. Wyjaśnia to, dlaczego klemensowczycy tak bardzo propagowali pracę organiczną,

Jednakże Górski, mimo że pesymistycznie oceniał dojrzałość Polaków, to deklarował: wierzę i ufam w przyszłość Polski. Wynikało to z faktu, że naród miał nadal w sobie siłę. Jest jeszcze […] w tej licznej szlachcie na ziemi osiadłej, z nią zrośniętej, uczucie swego prawa mającej, coś tak silnego i opatrznego, że póki szlachta polska tę ziemię posiadać będzie, a przeszłości swojej i tradycji narodowej nie zaprze, póty nas będzie można gnębić, odzierać, zabijać, ale nie będzie można [polskości – M.T.] wytępić. Zatem dla Górskiego to ziemiaństwo stanowiło fundament i nawet brak państwa nie mógł zniszczyć narodu. Szlachta dzięki posiadaniu ziemi miała zapewnioną podstawę egzystencji, to dawało jej godność, niezależność i świadomość swoich praw, niezbędne dla pełnoprawnych członków wspólnoty narodowej – obywateli, co czyniło ich naturalnymi przywódcami. Wielowiekowe posiadanie ziemi miało zrodzić gorący patriotyzm wśród ziemian. Lecz ta więź dla Górskiego miała jeszcze głębsze znaczenie: uczyniła ze szlachty najpełniejszego wyraziciela ducha narodowego. Dlatego ziemianie mieli najbardziej rozbudzoną świadomość narodową i dopóki szlachta nie wyparła się tradycji, dopóty istnienie polskości było niezagrożone. Ta koncepcja była podstawą dla Klemensowczyków do uzasadniania uprzywilejowanej roli szlachty.

Publicystyka

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.

 
 
 

Artykuły powiązane

Brak art. powiąznych.

 
 
 

Załączniki

Brak załączników do artykułu.

 
 
 

Komentarze

Brak komentarzy.