TK



Niesłuszne skazania to gwałt państwa na obywatelu

Andrzej Rzepliński| FOR| Lech Paprzycki| Leszek Balcerowicz| niesłuszne skazania| odszkodowanie

włącz czytnik

Przypadki niesłusznych skazań często pojawiają się w przekazach medialnych, przyciągając uwagę opinii publicznej. Zdarzają się sytuacje tragiczne, gdy po latach prawda wychodzi na jaw, ale ofiara wymiaru sprawiedliwości – niesłusznie skazany – nie żyje, gdyż wykonano na niej karę śmierci3. W Polsce już od dawna nie obowiązuje kara śmierci, niemniej niesłuszne skazania nie omijają również naszego kraju, i to w sprawach najpoważniejszych. W 2005 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu przyznał dwóm mężczyznom odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie i odbycie kary 3 lat pozbawienia wolności za zbrodnię zabójstwa, której nie popełnili4. Niewątpliwie nie można więc odpowiedzialnie twierdzić, że problem niesłusznych skazań w naszym kraju nie istnieje.

Aby mówić o niesłusznym skazaniu, konieczne jest ustalenie, że w konkretnej sprawie zapadł prawomocny wyrok skazujący. Orzeczenie takie musi zostać następnie uchylone w drodze nadzwyczajnych środków zaskarżenia (kasacja albo wznowienie postępowania), a poprzednio skazana osoba uniewinniona albo postępowanie w jej sprawie umorzone. Możliwe jest również ponowne rozpoznanie sprawy po uchyleniu prawomocnego wyroku. Jeżeli w takim postępowaniu odpowiedni sąd uniewinni oskarżonego, umorzy postępowanie albo skaże oskarżonego na karę łagodniejszą, również ma miejsce niesłuszne skazanie. Od zdefiniowanego powyżej terminu odróżnić należy sytuacje, w której zasądzono odszkodowanie lub zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie. Ministerstwo Sprawiedliwości od lat prowadzi zestawienie przypadków, w których wypłacono osobom niesłusznie skazanym odszkodowanie lub zadośćuczynienie, a nie odnotowuje ilości samych niesłusznych skazań. Tych ostatnich musi być zdecydowanie więcej. Nie każdy niesłusznie skazany występuje bowiem z odpowiednim wnioskiem o uzyskanie rekompensaty finansowej. Co więcej, przepisy prawa ograniczają możliwość przyznania odszkodowania lub zadośćuczynienia, np. gdy osoba przyczyni się do wydania niekorzystnego dla siebie wyroku (mimo tego skazanie pozostaje niesłusznym). W latach 2007-2009 prawomocnie zasądzono odszkodowania za niesłuszne skazania w 83 sprawach (łączna kwota z tego tytułu wyniosła 1.887.794,00 zł). Ponadto, w 2009 r. zasądzono prawomocnie zadośćuczynienia w 6 sprawach na łączną kwotę 95.516,00 zł5.

Debaty

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.

 
 
 

Załączniki

Brak załączników do artykułu.

 
 
 

Komentarze

Brak komentarzy.