Gra peryferyjnością zaczyna się od ważnej konstatacji lokalnych (państwowych) elit: jesteśmy słabsi strukturalnie, mamy kłopoty z kumulowaniem kapitałów, nie mamy wypracowanych wzorców bogacenia się i dzielenia wzrostu między różne grupy społeczne. Jesteśmy zdezorganizowani, nie dysponujemy wiarygodnymi definicjami własnej sytuacji. Musimy zatem uruchomić kilka programów ofensywnych, które naszą peryferyjność uczynią znośną, a w sprzyjających okolicznościach, pozwolą następnym pokoleniom powalczyć o zmianę statusu. W dłuższej bowiem perspektywie elity i państwa, które nie potraktują swej peryferyjności jako najpoważniejszego wyzwania ryzykują, że następne pokolenie będzie ową peryferyjność traktować jako nieprzezwyciężalne fatum. Od którego można uciec jedynie emigrując z kraju.

_________________________________________

[1] Bourdieu przytacza myśl Richarda Bonney’a, skłonnego uznać historię myśli politycznej za teorię rządzenia, i wiąże ją ściśle z faktem „pojawiania się państwa” i to nie tylko w sensie jednorazowego zdarzenia historycznego, ale właściwie nieustannego konstytuowania się na nowo. W tym sensie teoria rządzenia współtworzy aktualną treść, jaką rozumie dana epoka pod pojęciem „państwa”. P. Bourdieu, Duchy państwa. Geneza i struktura pola biurokratycznego, [w:] tegoż, Rozum praktyczny. O teorii działania, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009, s. 81.
[2] M. Boni (red.), Raport Polska 2030. Wyzwania rozwojowe, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa 2009, s. 2.
[3] Zob. np. J. Hausner i in., Kurs na innowacje. Jak wyprowadzić Polskę z rozwojowego dryfu? (raport) Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej, Kraków 2012.
[4] Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania, Stenogram z 1. posiedzenia Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r., s. 58.
[5] T. Zarycki, Peryferie. Nowe ujęcia zależności centro-peryferyjnych, Scholar, Warszawa 2009, s. 23-25.
[6] Zjawisko „odmowy wiedzy” w obrębie elit opisali bardzo interesująco – choć w innym kontekście – R. Sojak i D. Wicenty, Zagubiona rzeczywistość. O społecznym konstruowaniu niewiedzy, Oficyna Naukowa, Warszawa 2005.
[7] T. Zarycki, dz. cyt., s. 26.
[8] J. Hausner, Narodowy Plan Rozwoju (2007-2013) jako narzędzie społecznej zmiany, [w:] G. Gorzelak, A. Tucholska (red.), Rozwój Region Przestrzeń, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych UW, Warszawa 2007, s. 309.
[9] Tamże, s. 311.
[10] B. Guy Peters, Administracja publiczna w systemie politycznym, Scholar, Warszawa 1999, s. 275-277.
[11] Luhmann definiuje teorię polityczną jako problematyzację polityki w kontekście rzeczywistości społecznej, zob. N. Luhman, Teoria polityczna państwa bezpieczeństwa socjalnego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, s. 23.
[12] J. G. March, J. P. Olsen, Instytucje. Organizacyjne podstawy polityki, Scholar, Warszawa 2005, s. 24.
[13] Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015, Warszawa 2006, s. 7-8, 31-32. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 wspierające wzrost gospodarczy i zatrudnienie. Narodowa Strategia Spójności, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2007, s. 42.
[14] R. D. Putnam, Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, ZNAK-Fundacja im. Stefana Batorego, Kraków-Warszawa 1995, s. 155.
[15] Zob. A. Lipowski, J. Kulig, Państwo czy rynek? Wokół źródeł ‘cudu gospodarczego’ w Korei Południowej, Instytut Nauk Ekonomicznych PAN – Poltext, Warszawa 1992, s. 37n.
Artykuł opublikował Ośrodek Myśli Politycznej