1. odpowiednie kwalifikacje zawodowe i moralne sędziego,
2. niepołączalność stanowiska sędziego z innymi zajęciami,|
3. nieusuwalność sędziego, poza wyjątkami wyraźnie przewidzianymi w ustawie i w trybie ustawą określonym,
4. immunitet sędziowski i odpowiedzialność dyscyplinarną przed sądami dyscyplinarnymi,
5. udział organów samorządu sędziowskiego w procedurze powoływania sędziego,
6. materialną niezależność sędziego.

Do ustrojowych gwarancji niezawisłości sędziego Trybunału Konstytucyjnego zalicza się także kadencyjność stanowiska sędziego, połączoną z zakazem ponownej reelekcji. Względnie długa kadencja sędziego [8 lat] stanowi dostateczny czynnik uniezależniający od wpływów zewnętrznych[7]. Projekt konstytucji wprowadza w tej materii dalsze gwarancje ustrojowe[8]. Po pierwsze przedłuża kadencję sędziego Trybunału Konstytucyjnego do 9 lat. Po drugie zaś zrywa z zasadą rotacji połowy składu sędziów Trybunału [6], co cztery lata. W przypadku wprowadzenia do nowej konstytucji tej regulacji, w praktyce nastąpi całkowite oderwanie kadencji sędziego od kadencyjności układów politycznych w Sejmie. Sędziemu wybranemu na ośmioletnią kadencję ustawa o Trybunale Konstytucyjnym [art. 19] gwarantuje prawo powrotu - po zakończeniu kadencji - na poprzednio zajmowane stanowisko lub prawo otrzymania stanowiska równorzędnego poprzednio zajmowanemu, jeżeli nie ma przeszkód prawnych[9].

Wzmocnienie niezawisłości sędziowskiej nastąpiło po zmianach ustrojowych na przełomie lat 1989 i 1990, poprzez ukształtowanie ustrojowej zasady apolityczności sędziów. Ustawa z dnia 20 września 1984 roku o Sądzie Najwyższym[10], która ma odpowiednie zastosowanie do praw i obowiązków sędziego Trybunału Konstytucyjnego stanowi, że w okresie zajmowania stanowiska, sędzia nie może należeć do partii politycznej, ani brać udziału w żadnej działalności politycznej [art. 38][11]

Ustawa z dnia 29 kwietnia 1985 roku o Trybunale Konstytucyjnym [12] oraz mająca odpowiednie zastosowanie ustawa o Sądzie Najwyższym uwzględniają wszystkie elementy gwarancji niezawisłości sędziowskiej[13]. Niestety, co jest poważnym mankamentem legislacyjnym, zarówno ustawa o Trybunale Konstytucyjnym jak też ustawa o Sądzie Najwyższym [w zakresie dotyczącym praw i obowiązków sędziego] nie reguluje w całości statusu prawnego sędziego Trybunału Konstytucyjnego. W sprawach nieuregulowanych w tych ustawach do statusu sędziego Trybunału Konstytucyjnego mają odpowiednie zastosowanie: ustawa - Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawa o pracownikach urzędów państwowych oraz kodeks pracy i [poprzez art. 300 kodeksu pracy] kodeks cywilny[14]. Przechodząc do omawiania gwarancji niezawisłości sędziego Trybunału Konstytucyjnego należy więc omówić tylko te gwarancje, które w sposób szczególny podkreślają znaczenie niezawisłości sędziowskiej.