TK



W. Komarnicki: Rola prawnika w wyzwolonej Polsce (wykład z 1942 r., aktualny w roku 2016)

Komisja Kodyfikacyjna II RP| Konstytucja| kultura prawnicza| Polskie Studium Prawniczo Administracyjne w Wielkiej Brytanii| prawo polityczne| Stanusław Grabski| Stronnictwo Narodowe| Wacław Komarnicki

włącz czytnik

Prawnikom tego pierwszego okresu wskrzeszonego Państwa Polskiego przypadło w udziale specjalnie ważne zadanie stworzenia polskiego prawa. Unifikacja i kodyfikacja to wielkie i szczególnie trudne zadanie. To jest sfera twórczości prawnej, a zatem najwyższa forma pracy myślowej. Wyrasta ona ponad miarę zadań bieżących.

Pamiętamy słynny spór Savigny’ego i Thibaut o to czy epoka, w której żyli, była powołana do podjęcia dzieła kodyfikacji, czy były w niej niezbędne warunki obiektywne i subiektywne dla dokonania tego trudnego zadania. Dla prawników polskich to pytanie wstępne nie mogło istnieć. Działali pod kategorycznym nakazem konieczności  państwowej i narodowej. Trzeba było na miejsce trzech, a nawet jak w dziedzinie prawa cywilnego pięciu ustawodastw obcych stworzyć jedno prawo polskie.

Do zjednoczenia politycznego Narodu w jednym państwie trzeba było dodać zjednoczenie prawne w jednym ustawodawstwie, bo dopiero zjednoczenie na gruncie jednego prawa jest całkowite.

Dokonanie tego dzieła było tym trudniejsze, że polski świat prawniczy był wówczas niejednolity. Ziemie polskie będąc zajęte do r. 1918 przez trzech okupantów, należały do trzech odmiennych systemów prawnych, a prawnicy polscy wychowani w tych trzech odmiennych systemach należeli do trzech różnych szkół prawniczego myślenia.

Stanowiło to dużą przeszkodę w pracy Komisji Kodyfikacyjnej. Jakże trudno było porozumieć się w wielu kwestiach prawnikom z Królestwa Kongresowego, wychowanym na prawie cywilnym francuskim z prawnikami z Małopolski i Wielkopolski, wychowanymi na prawie niemieckim.

Trudności te jednak zostały przezwyciężone. Komisja Kodyfikacyjna dokonała wielkiego dzieła, dając szereg kodeksów lub obszernych ustaw, jak ustawy o prawie międzydzielnicowym i międzynarodowym prywatnym, kodeks postępowania karnego, kodeks postępowania cywilnego, kodeks karny, handlowy, prawo wekslowe, czekowe, zobowiązaniowe. Nie zostało skodyfikowane w swej przeważnej części prawo cywilne, choć praca nad prawem rzeczowym i spadkowym była przed obecną wojną poważnie posunięta. W tymże okresie ostatniego dwudziestopięciolecia dokonano tej wielkiej rozbudowy polskiej nauki prawa, do dawnych wydziałów prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim i Lwowskim dodając nowe. Stworzono więc warunki dla osiągnięcia wewnętrznej jedności polskiego świata prawniczego oraz dla budowy polskich doktryn naukowych. Ogromna większość prawników, działających na ziemiach polskich, to wychowankowie naszych polskich wydziałów prawa i muszę stwierdzić, jako profesor, że z dumą patrzę na ich pracę.

Debaty

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.

 
 
 

Artykuły powiązane

Brak art. powiąznych.

 
 
 

Załączniki

Brak załączników do artykułu.

 
 
 

Komentarze

Brak komentarzy.