Potrzebna przemyślana reforma, a tymczasem mamy tylko słabe, hasłowe pomysły i to wciąż „odgrzewane” - komentarz dr. Jarosława Zbieranka z Instytutu Spraw Publicznych dotyczący propozycji zmian systemu finansowania partii politycznych.

Mechanizm „1%” dla finansowania partii politycznych nie znalazł już w 2008 roku uznania Polaków. Przeciwni byli eksperci i politycy większości ugrupowań politycznych. Czy w 2012 roku ten sam pomysł znajdzie wsparcie?
- Postulaty radykalnej zmiany systemu finansowania partii politycznych wracają do debaty publicznej niczym bumerang. Wygląda jednak na to, że obracamy się wciąż w obrębie tych samych pomysłów. Również ogłoszona ostatnio propozycja Ruchu Palikota – zlikwidowania subwencji z budżetu państwa i zastąpienie ich możliwością odpisu przez obywateli 1% podatku - nie jest nowa – zauważa dr Jarosław Zbieranek z Instytutu Spraw Publicznych.

Ożywiona dyskusja – 4 lata temu

Warto przypomnieć – blisko 4 lata temu - w końcu lutego 2008 r. Klub Parlamentarny Platformy Obywatelskiej wniósł do laski marszałkowskiej projekt ustawy, mającej zasadniczo zmienić system finansowania partii politycznych (wcześniej tą samą propozycję zgłaszała Prawica Rzeczypospolitej). Przewidywał on zlikwidowanie dotychczasowego modelu finansowania partii politycznych - dotychczasowe subwencje z budżetu państwa miały być zastąpione przez mechanizm dobrowolnego przekazywania przez obywateli na rzecz wybranej partii politycznej „1%” podatku dochodowego, obliczanego przy okazji składania corocznego sprawozdania PIT (analogicznie do przekazywania „1%” na rzecz organizacji pożytku publicznego).

Polacy o pomyśle 1% – bez entuzjazmu

Likwidacja finansowania partii politycznych z budżetu państwa z pewnością wychodziłaby naprzeciwko oczekiwaniom społecznym. Polacy są zdecydowanymi przeciwnikami finansowania partii przez państwo. Jak wykazały jednakże badania opinii społecznej, przeprowadzone przez CBOS w kwietniu 2008 r., Polacy dość sceptycznie przyjęli ówczesne propozycje Platformy Obywatelskiej. Przez większą część respondentów (46%) mechanizm „1%” został uznany za rozwiązanie złe. Za dobry pomysł uznało go 38%. Jednakże nawet poparcie tej procedury nie oznaczało zamiaru skorzystania z niej. 21% badanych deklarowało zamiar (po ewentualnym wprowadzeniu takiej możliwości) dokonania odpisu dla partii politycznych. Dwie trzecie ankietowanych (68%) nie przeznaczyłoby żadnych środków pochodzących z podatków na ich rzecz. Spośród respondentów 7% nie płaciło natomiast podatków osobistych.