I.  Wprowadzenie

Ważnym wyzwaniem ustrojowym jest dla każdego państwa przystąpienie do Unii Europejskiej, ponieważ wiąże się to z procesem przekazania niektórych kompetencji organów władzy państwowej na rzecz UE. Następstwem takiego przekazania jest istotna zmiana kompetencji poszczególnych organów władzy państwowej, w tym parlamentów narodowych. Z jednej strony w wyniku akcesji do UE kompetencje parlamentu narodowego uległy znacznemu uszczupleniu, a z drugiej jednak strony członkostwo w Unii zaczęło pozytywnie oddziaływać na zakres kompetencji parlamentu, który dzięki nowym regulacjom zyskał nowe kompetencje, a kompetencje tradycyjne po części otrzymały nowy wymiar.

W związku z nowymi zadaniami, które zyskuje parlament narodowy w wyniku przystąpienia państwa do UE, zaczęto wyodrębniać nową funkcję parlamentu nazywaną funkcją europejską.

Celem artykułu jest przedstawienie problemu związanego z kwalifikowaniem nowych zadań parlamentu narodowego w związku z postępującymi procesami integracyjnymi, które dodatkowo — w wyniku kryzysu gospodarczego — zyskały nowy wy-miar (włączenie parlamentu w sprawy gospodarcze UE). Autorka podjęła próbę zdefiniowania nowej europejskiej funkcji parlamentu oraz przedstawienia jej treści i zakresu oddziaływania (kontrola procesu legislacyjnego UE, m.in. mechanizmy gwarancyjne procedury żółtej, pomarańczowej i czerwonej kartki).

II. Problem ze zdefiniowaniem funkcji europejskiej

Najważniejszym czynnikiem decydującym o pozycji ustrojowej każdego parlamentu jest charakter oraz zakres pełnionych przez niego funkcji. Znamienne w tym kontekście jest to, że niektórzy przedstawiciele doktryny prawa konstytucyjnego kwestię pozycji ustrojowej parlamentu wręcz utożsamiają z pełnionymi przez niego funkcjami. Przeważa jednak pogląd, że choć funkcje są kluczowe dla oznaczenia pozycji ustrojowej parlamentu, to nie jest to jedyny czynnik.

Pojęciem „funkcji parlamentu” określa się ogół jego kompetencji lub tylko najważniejsze z nich. Klasyfikacja funkcji ma charakter konwencjonalny. Potwierdzeniem jest brak zgody przedstawicieli doktryny co do liczby wyróżnionych funkcji. Zgoda panuje tylko co do tego, że podstawowe funkcje, jakie powinien pełnić współcześnie parlament, to funkcja ustawodawcza i kontrolna. W konsekwencji w literaturze funkcje te nazywa się funkcjami tradycyjnymi. Wyróżnia się również inne funkcje, takie jak: kreacyjna, ustrojodawcza i funkcja współuczestniczenia w określeniu polityki państwa (w ramach której wyróżnić można funkcję budżetową). Klasyfikacja funkcji parlamentu wywołuje spory interpretacyjne w literaturze przedmiotu. O ile samo pojęcie „funkcji parlamentu” nie stanowi problemu, o tyle skatalogowanie tych funkcji powoduje spory. Najwięcej zwolenników zyskał pogląd, że istnieją dwie główne funkcje parlamentu: ustawodawcza i kontrolna. Jednak są również przedstawiciele doktryny, którzy wyodrębniają kolejne funkcje parlamentu. Na ten problem nałożyło się również członkostwo w Unii Europejskiej.