A czy nowa klasa średnia ma poczucie wspólnoty? Interesują mnie jej poglądy polityczne, ale żeby wymagać czegoś od polityków, potrzebują najpierw zdefiniować się jako jedna grupa, która ma wspólne interesy. Nie wydaje mi się, by to miało miejsce.

Chyba nie. Gdy patrzę na moje badania nad gentryfikatorami, to trudno mi coś takiego o nich powiedzieć. Gdyby te same badania przeprowadzić w Wielkiej Brytanii, mielibyśmy jasny lewicowy profil polityczny. W Polsce czegoś takiego nie ma. To najlepiej pokazuje, że nasze myślenie w kategoriach klas społecznych musi ciągle podlegać zmianie. Lubię posługiwać się pojęciem, które jest używane w brytyjskich badaniach nad miastem: „obieralnej przynależności”. Jest ona manifestowana najczęściej przestrzennie – to, gdzie mieszkasz, definiuje, kim jesteś. Bardziej, niż wykonywany zawód czy wykształcenie.

Mam wrażenie, że coraz silniej jesteśmy dosłownie mapowani społecznie. Klasa ma coraz silniejszy komponent przestrzenny i coraz ważniejsze stają się styl życia, miejsce życia i świadomie podejmowane przez nas decyzje, np. dotyczące tego, czy wyprowadzić się z miasta, czy nie.

To, o co pytałam wcześniej, nazwałabym „zaangażowaniem politycznym pozytywnym”, bezpośrednim działaniem czy wybieraniem przedstawicieli, którzy będą reprezentować interesy tych ludzi. Ale jest jeszcze codzienne zainteresowanie polityką czy „zaangażowanie negatywne”. Może nie czują związku ze swoimi reprezentantami, ale wciąż wiedzą, co się dzieje w kraju czy na świecie. Czy nową klasę średnią polityka w ogóle obchodzi?

Nie mam zielonego pojęcia. W swoich ostatnich badaniach próbowałem pytać o preferencje polityczne, ale były tak różne, że nie mogę jednoznacznie zdefiniować profilu politycznego członków tej grupy. Jak sądzę, jest to charakterystyczne dla całego kraju. Z jednej strony jesteśmy od niej zdystansowani, a z drugiej ludzie nie chcą ujawniać swoich preferencji w rozmowie ze „złym socjologiem“.