Tu pojawia się następny paradoks, tym razem związany z demografią. Według prognoz Eurostatu populacja Polski w 2040 roku wyniesie ok. 36,2 mln mieszkańców wobec nieco ponad 38,5 mln w roku 2013. Innymi słowy, za mniej więcej 25 lat ubędzie między Odrą a Bugiem ponad 2 mln obywateli. To sugeruje, że choć dziś mieszkań brakuje, za jakiś czas nie można wykluczyć ich nadpodaży.

Jeśli taki scenariusz się ziści, to ceny domów i mieszkań spadną, przynajmniej w niektórych regionach. Tym bardziej, że skurczy się zapewne także popyt. Kupujących, tj. głównie młodzieży, będzie ubywać, a liczba nieruchomości dziedziczona po starszym pokoleniu na jedną osobę pewnie średnio się zwiększy. Oczywiście, do 2050 roku część nieruchomości „zużyje się”, co obniży ich podaż, ale i tak zaciągając dziś kredyt na kupno lokum trzeba się liczyć z ryzykiem spadku cen nieruchomości, zwłaszcza w mniej atrakcyjnych lokalizacjach.

Powyższa garść uwag dalece nie wyczerpuje tematu problemów młodego pokolenia, ale pozwala uchwycić kontekst jego sytuacji. Wielu młodych Polaków żyje w rzeczywistości będącej złożeniem niepewności, dylematów i paradoksów. To nie sprzyja poczuciu bezpieczeństwa i trudno się dziwić, że dzietność jest w Polsce tak niska, a emigracja – tak alarmująca.

Co dalej?

Takie inicjatywy jak program „Mieszkanie dla Młodych”, próby lepszego skrojenia kształcenia do potrzeb pracodawców czy różne instrumenty polityki rynku pracy pomagają sporej grupie młodzieży i należy je za to docenić. Jak się jednak okazuje, sytuacja młodego pokolenia jest na tyle złożona, że jej poprawa wymaga całego frontu zmian systemowych.

Niedostatek dobrze płatnych, stabilnych miejsc pracy to najważniejszy problem. Sęk w tym, że obraz rynku pracy jest w sporej mierze pochodną dość tradycyjnego profilu gospodarki, spuścizny historii oraz spowolnienia gospodarczego. Sprawa nie ogranicza się tylko do nietrafionych decyzji o ścieżce kształcenia, niskiej mobilności pracowników itp.