Czy człowiek jest w stanie żyć bez nienawiści?

Jest w stanie i powinien, choć nienawiść ciągle mu grozi. Poddajemy się jej w różnych momentach życia. Ale czas leczy gniew, przeciera oślepłe oczy, nienawiść gaśnie i nie należy jej podsycać, nie należy jej budzić. To taka broń, która jak bumerang najsilniej uderza w nas samych.

*Barbara Skarga (1919 – 2009) – studiowała filozofię na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie (m.in. u Elzenberga i Czyżewskiego). Podczas wojny była łączniczką AK. W 1944 roku została aresztowana przez bolszewików. Po dziewięciomiesięcznym śledztwie zesłana do łagru w Uchcie. Pracowała tam jako pielęgniarka, felczer, ogrodnik, rolnik, inżynier. W Kazachstanie układała tory kolejowe. Po odbyciu wyroku otrzymała nakaz przymusowego osiedlenia się w kołchozie Budionowka. Lata łagrów, więzień i zsyłki opisała (pod pseudonimem ,,Wiktoria Kraśniewska”) w książce ,,Po wyzwoleniu (1944-1956)” wydanej przez Instytut Literacki w Paryżu. Do Polski powróciła w 1955 roku. Ukończyła studia filozoficzne w Warszawie, a w roku 1975 otrzymała tytuł profesora. Odznaczona Orderem Orła Białego. Autorka wielu wybitnych prac poświęconych filozofii współczesnej.

Rozmowa pochodzi z książki „Mistrzowie w krainie życia: rozmowy nie tylko o filozofii”, Jarosław Makowski, wydawnictwo, Aletheia, 2001. Jej fragmenty ukazały się w „Tygodniku Powszechnym”, nr 38, 19 września 1999.

Instytut Obywatelski