Pojęcie nettingu upadłościowego odnosi się do ryzyka upadłości kontrahenta i pozwala (w sposób budzący różnego typu obiekcje) zmniejszyć koszty banków i podejmowane przez nich ryzyko działania. Nie wdając się w szczegóły, powtórzę za prof. Sołtysińskim, że umowy nettingowe (…) na szczęście w Polsce działają jeszcze w minimalnym zakresie. Praktycznie w większości krajów OECD umowy te są wyłączone w ogóle spod rygorów prawa upadłościowego, co przekreśla przede wszystkim zasadę równości wierzycieli. Wcześniej netting był przedstawiany jako remedium dla ochrony inwestycji, tzn. rynków finansowych, przekonywano, że chodzi o systemowe bezpieczeństwo, natomiast dzisiaj – informuje profesor – ekonomiści i prawnicy amerykańscy pokazują, że netting był jednym z głównych akceleratorów kryzysu.

Druga grupa silnych podmiotów wyłączona z zasady równości wobec prawa to inwestorzy zagraniczni. Dość rozpowszechnione na świecie, nie tylko u nas, jest nadawanie im specjalnych uprawnień – ulg, zwolnień od podatków i innych obciążeń, co rzecz jasna dyskryminuje przedsiębiorców rodzimych, miejscowych.

Jak to się dzieje, pytał retorycznie prof. Sołtysiński, że nikt do tej pory nie złożył sensownej skargi w Trybunale Konstytucyjnym skoro wbrew zasadzie równego traktowania podmiotów gospodarczych inwestor zagraniczny na rynku, także naszym, jest podwójnie uprzywilejowany. Po pierwsze – ma dostęp do arbitrażu, który na ogół jest bardzo życzliwy w stosunku do inwestora, a nie do państwa. I, gdy „Kowalski i spółka” musi się procesować przed polskimi sądami przez ileś lat, nawet, gdy ma uzasadnione podstawy do tego, by skarżyć, inwestor zagraniczny na wyrok czeka co najwyżej 6 miesięcy i bardzo często ma możliwość kompromisowego załatwienia swoich roszczeń. Po drugie – w arbitrażu zakres ochrony prawno-materialnej jest dla „zagranicznych” o wiele, wiele wyższy niż w prawie wewnętrznym jakiegokolwiek państwa UE.

Zdaniem profesora fakt, iż jesteśmy nierówno traktowani, wynika w dużej mierze stąd, że my sami nie robimy wszystkiego, mając szereg instrumentów. Aby być traktowani równo. Albo też wierzymy w takie mity, że jeżeli będziemy silnie chronić inwestora zagranicznego, to nasza gospodarka na tym ogromnie skorzysta.