Uprawnienie do otrzymania nieodpłatnej pomocy prawnej będzie wykazywane na podstawie przedstawionego przez zainteresowaną osobę dokumentu potwierdzającego to uprawnienie lub – odpowiednio – złożonego przez nią oświadczenia. W sytuacji kryzysowej lub zdarzenia losowego, które wymagają uzyskania pomocy prawnej bez nieuzasadnionej zwłoki, wystarczające będzie złożenie oświadczenia przez osobę uprawnioną.

Zakres przedmiotowy udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej obejmie: poinformowanie osoby uprawnionej o obowiązującym stanie prawnym, o przysługujących jej uprawnieniach lub o spoczywających na niej obowiązkach lub wskazanie osobie uprawnionej sposobu rozwiązania dotyczącego jej problemu prawnego. Obejmie również pomoc w sporządzeniu projektu pisma w sprawie objętej zakresem przedmiotowym ustawy, z wyłączeniem pism procesowych w toczącym się postępowaniu przygotowawczym lub sądowym oraz pism w postępowaniu sądowo-administracyjnym (w tych postępowaniach można ubiegać się o ustanowienie pełnomocnika z urzędu), lub sporządzenie projektu pisma wszczynającego postępowanie sądowe lub sądowo-administracyjne oraz pisma o zwolnienie od kosztów sądowych lub o ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Jednocześnie, z zakresu przedmiotowego ustawy byłaby wyłączona pomoc prawna w następujących dziedzinach prawa: podatkowe, celne, dewizowe, handlowe oraz prawo działalności gospodarczej (z wyjątkiem spraw z zakresu przygotowywania do rozpoczęcia tej działalności).

Istotą projektowanej regulacji jest założenie, iż świadczona na jej podstawie nieodpłatna pomoc prawna jest równoznaczna z pomocą prawną, o której mowa w ustawie Prawo o adwokaturze i ustawie o radcach prawnych. Z uwagi na powyższe, podmiotami udzielającymi pomocy prawnej byliby adwokaci i radcowie prawni wskazani przez właściwą miejscowo okręgową radę adwokacką i radę okręgowej izby radców prawnych, na podstawie porozumienia zawartego ze starostą oraz umów cywilnoprawnych ze wskazanymi adwokatami oraz radcami.

Liczba punktów świadczenia nieodpłatnej pomocy prawnej, w których dyżurowaliby prawnicy zatrudnieni do realizacji zadania, byłaby uzależniona od stanu zaludnienia danego powiatu lub miasta na prawach powiatu. Ich liczbę szacuje się na ponad 1,5 tys. Punkty te byłyby usytuowane w pomieszczeniach organów samorządu gminnego i powiatowego na podstawie porozumień zawartych między jednostkami samorządu terytorialnego. W obecnej wersji projektu przewidziano powierzanie zadania prowadzenia części z tych punktów organizacjom pozarządowym wyłanianym przez starostów w trybie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – nadal jednak z obowiązkowym wykonywaniem czynności świadczenia pomocy prawnej przez adwokatów i radców prawnych.