Powyższe zadania zlecane powiatom byłyby finansowane w formie dotacji celowej z budżetu państwa. Obecnie przewiduje się, że miesięczny koszt samego udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej w jednym punkcie, w przeciętnym wymiarze pięciu dni w tygodniu przez co najmniej cztery godziny dziennie, wyniósłby 5 tys. zł., zaś koszty administracyjne ponoszone przez samorząd terytorialny – ok. 3 proc. tej kwoty.

Informacja prawna

Świadczenie nieodpłatnej informacji prawnej polegałoby na poinformowaniu zainteresowanej osoby o obowiązujących aktach normatywnych regulujących przedstawiony problem prawny lub o sposobach uzyskania pomocy dotyczącej jego rozwiązania. Ma ono przysługiwać każdej osobie fizycznej, niezależnie od jej statusu materialnego.

Informacja prawna będzie udzielana w prowadzonym przez wojewodę wojewódzkim centrum informacji prawnej, za pośrednictwem infolinii działającej pod wspólnym, ogólnopolskim numerem telefonicznym. Realizację tego zadania wojewoda ma powierzać organizacji pozarządowej wyłonionej w otwartym konkursie ofert, o którym mowa w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Zadanie zapewnienia informacji prawnej ma być finansowane z budżetów wojewodów przez udzielanie dotacji celowej organizacji pozarządowej wyłonionej w konkursie. Koszty organizacji infolinii będzie ponosić Minister Sprawiedliwości.

Na miarę możliwości

Wspomniane uregulowania projektu wynikają z założenia, że stworzenie bazy instytucjonalnej nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnej informacji prawnej ma stanowić fundament systemu, który będzie rozwijany w miarę możliwości budżetowych państwa. Ustawowe regulacje mają przy tym zapewnić systemowi jak najwyższą efektywność i oszczędność w wydatkowaniu środków publicznych.

Stąd też krąg beneficjentów systemu jest ograniczony zasadniczo do osób, które mogą wylegitymować się istniejącymi uprawnieniami. Wskazany zabieg pozwala uniknąć tworzenia nowych procedur (oraz generowania związanych z nimi kosztów) nakierowanych na ustalanie uprawnień do korzystania z takiej pomocy. Z kolei ograniczenie kręgu osób upoważnionych do świadczenia nieodpłatnej pomocy prawnej do adwokatów i radców prawnych wynika przede wszystkim z konieczności zagwarantowania równych praw osobom korzystającym z pomocy prawnej na zasadach rynkowych i z pomocy nieodpłatnej, a także zrównania jakości nieodpłatnej przedsądowej pomocy prawnej z pomocą świadczoną przez pełnomocników procesowych z urzędu. Innym powodem przyjęcia takiego rozwiązania jest to, że adwokaci i radcowie prawni podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej z tytułu nienależytego wykonywania zawodu, nadto pragmatyki zawodowe obu grup przewidują obowiązkowe posiadanie przez te osoby ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, również ustawowo jest gwarantowana tajemnica zawodowa adwokacka oraz radcowska. Mechanizmy te będą sprzyjać rzetelności udzielanej nieodpłatnej pomocy prawnej.