1. Hiszpania

W Hiszpanii za czynności wyborcze odpowiadają następujące organy: Centralna Komisja Wyborcza (Junta Electoral Central, dalej: CKW), 50 prowincjonalnych ko­misji wyborczych, 303 okręgowe komisje wyborcze oraz około 60 tys. lokalnych ko­misji wyborczych. Większość komisarzy wyborczych to sędziowie, gdyż to władza są­downicza odgrywa ważną rolę w administracji wyborczej, natomiast Ministerstwo Spraw Wewnętrznych jest odpowiedzialne za sprawy logistyczne i techniczne przygo­towanie wyborów. Centralna Komisja Wyborcza jest stałym organem składającym się z 13 członków, mianowanych w ciągu 90 dni od inauguracyjnego posiedzenia Kon­gresu Deputowanych (Congreso de los Diputados), izby niższej hiszpańskiego parla­mentu. Ośmiu członków Centralnej Komisji Wyborczej to sędziowie Najwyższego Trybunału (Tribunal Supremo), wybrani w losowaniu. Pozostałych pięciu członków to profesorowie prawa, nauk politycznych i socjologii mianowani przez Kongres De­putowanych na wniosek partii politycznych, koalicji lub grupy deputowanych. Prezy­dent i wiceprezydent Centralnej Komisji Wyborczej wybierani są spośród członków sędziów. Członków CKW nie można usunąć, a jedynie zawiesić bezwzględną więk­szością głosów członków komisji, w razie dopuszczenia się przestępstw o charakterze kryminalnym lub naruszenia prawa wyborczego.

Centralna Komisja Wyborcza zajmuje się wydawaniem wiążących instrukcji dla prowincjonalnych komisji wyborczych i uchylaniem ich decyzji w przypadku sprzecz­ności z wytycznymi CKW, nadzorem nad działalnością Biura Rejestru Wyborców (La Oficina del Censo Electoral), rozpatrywaniem skarg i odwołań, kontrolą finansowania kampanii wyborczej oraz nakładaniem sankcji administracyjnych (grzywien) za naru­szenie prawa wyborczego (art. 19 ustawy wyborczej). CKW w trakcie wyborów spo­tyka się zazwyczaj raz w tygodniu, a posiedzenia zwoływane są przez przewodniczą­cego lub na wniosek dwóch członków. Wymagane kworum stanowi co najmniej siedmiu członków komisji, natomiast decyzje podejmowane są większością głosów. Sekretarz CKW oraz dyrektor Biura Rejestru Wyborców mogą uczestniczyć w po­siedzeniach bez prawa głosu.

Zarówno prowincjonalne komisje wyborcze, jak i okręgowe komisje wyborcze są organami działającymi ad hoc, powoływanymi trzy dni po ogłoszeniu wyborów i koń­czącymi swoją pracę 100 dni po wyborach. Komisje prowincjonalne i okręgowe skła­dają się z pięciu członków: trzech sędziów oraz dwóch profesorów prawa, nauk po­litycznych lub socjologii. Sekretarzem prowincjonalnej komisji wyborczej jest zazwyczaj sekretarz sądu najwyższego danej prowincji, natomiast sekretarze poszcze­gólnych rad gmin pełnią funkcje sekretarzy w komisjach okręgowych. Sekretarze pro­wincjonalnych i okręgowych komisji wyborczych wraz z delegatem Biura Rejestru Wyborców mogą uczestniczyć w posiedzeniach komisji, jednak bez prawa głosu. De­legaci prowincjonalni Biura Rejestru Wyborców są odpowiedzialni za utworzenie obwodów wyborczych (sekcji wyborczych), przynajmniej jednej w każdej jednostce mu­nicypalnej. Komisje wyborcze spotykają się na sesjach zamkniętych, ale ich obrady i decyzje są publikowane w oficjalnych dziennikach urzędowych.