[5] Por. np. Hroch, M.: Národy nejsou dílem náhody, Praha 2009; Hroch, M. (ed.): Pohledy na národ a nacionalismus (Čítanka textů), Praha 2003; Hroch, M.: V národním zájmu, Praha 1999.

[6] Por. np. Gellner, E.: Nacionalismus, Brno 2003; Gellner, E.: Podmínky svobody: občanská společnost a její rivalové, Brno 1997; Gellner, E.: Národy a nacionalismus, Praha 1993.

[7] Scruton, R.: O potřebnosti národů, Brno 2011, s. 34.

[8] Tamże.

[9] Tamże, s. 14.

[10] Burrow, J. W.: Krize rozumu. Evropské myšlení 1848-1914, Brno 2004, s. 136.

[11] Kosatík, P.: České snění, Praha 2010, s. 67, 68. Mimochodem to właśnie przykład narodu czeskiego dobrze pokazuje, w jaki sposób przez zamierzone starania elit można zmienić ideowe nastawienie narodu. Czeskie odrodzenie narodowe, które przetwarzało przednowoczesną czeską wspólnotę narodową w naród w nowoczesnym tego słowa znaczeniu, przeformowało i przemieniło mentalność Czechów. Wraz z końcem pobożności barokowej doszło do odrzucenia tradycyjnej struktury społecznej. Czesi obierają za symbole swojej odrodzonej tożsamości herezję, ew. antykatolicyzm, brak zaufania wobec szlachty, podziw dla wychodzących z ludu mędrców i artystów. Wielkim wyznacznikiem tożsamości jest od czasów jego odrodzenia silna tradycja egalitaryzmu, plebejskości, odrzucanie wszystkiego, co tradycyjne i duchowe, relatywizm – zatem zupełnie inne cechy, niż posiadał przed XVIII wiekiem.

[12] Scruton, R., dz.cyt., s. 64.