XIII. Podsumowując przedstawione ustalenia, Trybunał stwierdził, że elementy nowego mechanizmu orzekania przez Trybunał w sprawach należących do jego kompetencji, ujęte w art. 10 ust. 1, art. 44 ust. 1 i 3, art. 80 ust. 2, art. 87 ust. 2 ustawy o TK oraz odpowiadające im przepisy ustawy nowelizującej, są dysfunkcjonalne, gdyż nie stwarzają warunków umożliwiających Trybunałowi Konstytucyjnemu rzetelne i sprawne działanie, oraz ingerując w jego niezależność i odrębność od pozostałych władz, naruszają zasady państwa prawnego. Art. 2 ustawy nowelizującej jest obciążony podobnymi wadami, a dodatkowo jeszcze narusza art. 2 Konstytucji, ponieważ nakazuje stosowanie ustawy nowelizującej do spraw, w których postępowanie przed Trybunałem wszczęto przed dniem wejścia jej w życie. Art. 99 ust. 1 ustawy o TK i zmieniający go art. 1 pkt 14 ustawy nowelizującej są natomiast rażąco sprzeczne z art. 190 ust. 5 Konstytucji.

Zastosowanie w praktyce każdego z rozwiązań przyjętych w wymienionych wyżej przepisach spowodowałoby niewątpliwie spowolnienie procesu orzekania Trybunału i zwłokę, która w żaden sposób nie znajdowałaby uzasadnienia w świetle norm, zasad i wartości konstytucyjnych. Poszczególne rozwiązania, zawarte w przepisach poddanych kontroli Trybunału, są przy tym w taki sposób ukształtowane, że łącznie tworzą mechanizm paraliżujący działanie Trybunału. Już zastosowanie w praktyce każdego z nich z osobna spowodowałoby istotne obniżenie sprawności działania Trybunału i wydłużenie czasu realizacji powierzonych mu kompetencji. Wszystkie te rozwiązania łącznie pozbawiają Trybunał praktycznie zdolności orzekania. Dodatkowym elementem paraliżującym działanie Trybunału jest to, że nowe rozwiązania wchodzą w życie z dniem ogłoszenia ustawy nowelizującej, a zatem Trybunał nie miał żadnych możliwości przygotowania się do ich stosowania.

Co więcej, skoro został wprowadzony wymóg rozpatrzenia od początku w nowym składzie spraw będących w toku w chwili wejścia w życie ustawy o TK, a ponadto rozpatrzenia tych spraw przed sprawami, które później wpłynęły do Trybunału, z jednoczesnym założeniem, że do wszystkich tych spraw znajdą zastosowanie nowe rozwiązania spowalniające postępowanie przed Trybunałem, to znaczy, że został stworzony mechanizm, który uniemożliwiałby poddanie kontroli Trybunału ustaw uchwalanych przez parlament obecnej kadencji. Brak proceduralnych możliwości kontroli aktów stanowionych przez obecnie działające organy państwa oznacza w praktyce wyłączenie tych aktów z kompetencji Trybunału wbrew treści art. 188 Konstytucji. Decyzja ustawodawcy o natychmiastowym stosowaniu znowelizowanych przepisów, przy jednoczesnym braku vacatio legis, jest ewidentnym zaprzeczeniem deklaracji projektodawców, jakoby celem ustawy nowelizującej było „naprawienie” czy „usprawnienie” działania Trybunału. Przeciwnie – założonym (choć niewypowiedzianym) celem było pozbawienie Trybunału możliwości wykonywania kontroli konstytucyjności prawa, przynajmniej na jakiś czas.