Charakter i pozycja ustrojowa stanowiska sędziego Trybunału Konstytucyjnego wyklucza potrzebę wprowadzenia konstytucyjnego, bądź ustawowego zakazu przenoszenia sędziego do innego sądu, jako gwarancji niezawisłości sędziowskiej[28].

Immunitet sędziego Trybunału Konstytucyjnego

Przepisy art. 17 ust. 1-3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym ustanawiają następującą konstrukcję immunitetu sędziego:

1) członek Trybunału Konstytucyjnego nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karno-sądowej lub administracyjnej, ani zatrzymany bez zgody Trybunału; nie dotyczy to zatrzymania na gorącym uczynku; wniosek w tej sprawie Trybunał rozpatruje w pełnym składzie, z wyłączeniem sędziego, którego ten wniosek dotyczy,
2) do czasu podjęcia przez Trybunał uchwały zezwalającej na pociągnięcie członka Trybunału do odpowiedzialności wolno w stosunku do niego podejmować tylko czynności nie cierpiące zwłoki,
3) za wykroczenia członek Trybunału odpowiada tylko dyscyplinarnie[29].

Immunitet ukształtowany w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym składa się zatem z dwóch elementów, a mianowicie zakazu pociągnięcia sędziego do odpowiedzialności karno-sądowej lub administracyjnej i zakazu zatrzymania [a także tymczasowego aresztowania] bez zgody Trybunału Konstytucyjnego[30]. Ten ostatni zakaz nie dotyczy zatrzymania sędziego na gorącym uczynku. Immunitet ten ma zatem charakter immunitetu procesowego, gdyż nie uchyla karalności, czy też przestępności czynu sędziego, lecz stanowi przeszkodę procesową, uniemożliwiającą wszczęcie i przeprowadzenie postępowania karnego. Jest to zatem wyjątek od obowiązującej w polskiej procedurze karnej zasady legalizmu. Immunitet obejmuje wszystkie czyny sędziego wiążące się zarówno z jego urzędowaniem, jak też niemające takiego związku[31]. Immunitet obejmuje tylko okres sprawowania stanowiska sędziego. Powstaje z chwilą objęcia stanowiska i złożenia ślubowania, a ustaje z upływem kadencji sędziego, datą odwołania ze stanowiska, bądź chwilą śmierci sędziego[32]. Na skuteczność immunitetu nie ma wpływu przerwa w pełnieniu obowiązków sędziego spowodowana chorobą, urlopem wypoczynkowym, urlopem dla poratowania zdrowia lub inną przemijającą przyczyną.

Zgoda Trybunału Konstytucyjnego jest konieczna zarówno wówczas, gdy czyn został popełniony przed objęciem stanowiska sędziego, a postępowanie nie zostało jeszcze wszczęte, jak też wtedy, gdy czyn popełniono po objęciu stanowiska. W wypadku wcześniejszego postępowania, podlega ono natychmiastowemu zawieszeniu, gdyż nie może się toczyć bez zgody Trybunału. Zgoda Trybunału byłaby także konieczna do zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej jeszcze przed objęciem stanowiska przez sędziego[33]. Dlatego też organ występujący o uchylenie immunitetu powinien dokładnie określić czyn sędziego oraz wnosić o uzyskanie zgody w każdej z omówionych wyżej kwestii. Trybunał Konstytucyjny ma obowiązek badania zasadności wniosku i oceny, czy istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa i potrzeba uchylenia immunitetu. Udzielając zgody po-winien dokładnie określić czyn, na ściganie którego udziela zezwolenia. W wypadku potrzeby przedstawienia sędziemu kolejnych zarzutów bądź zastosowania tymczasowego aresztowania zachodzi konieczność wyjednania nowego zezwolenia Trybunału. Uchwała Trybunału Konstytucyjnego o odmowie udzielenia zgody na ściganie nie podlega zaskarżeniu. Trybunał Konstytucyjny nie może natomiast wycofać swojej zgody na ściganie nawet wówczas, gdyby zgoda była oparta na nieprawdziwych bądź sfabrykowanych dowodach[34]]. Nie jest wymagana zgoda Trybunału na zatrzymanie sędziego „na gorącym uczynku”. Przez pojęcie „na gorącym uczynku” rozumie się takie sytuacje, w których zatrzymanie sprawcy następuje w toku działania przestępczego. W wypadku zatrzymania sędziego „na gorącym uczynku”, organ uprawniony do ścigania powinien niezwłocznie wystąpić do Trybunału o wyrażenie zgody na ściganie [a także tymczasowe aresztowanie]. Do czasu rozstrzygnięcia tego wniosku Trybunał może zarządzić niezwłoczne zwolnienie sędziego zatrzymanego na gorącym uczynku. W przypadku braku zgody wolno jedynie podejmować czynności niecierpiące zwłoki.