Przypomniał, że w tekście ustawy o TK dokonano już pewnych poprawek. "Myślę, że parlament uznał, ze nowelizacje grudniowe posunęły się zbyt daleko i że posiadanie niezawisłego TK leży w interesie całej Polski. Potrzeba do tego jeszcze więcej dyskusji, a Komisja Wenecka jest gotowa do pomocy w poszukiwaniu rozwiązania tego kryzysu konstytucyjnego" – zadeklarował Buquicchio.

Lenaerts: trwa dialog TS UE i sądów krajowych

Prezes Trybunału Sprawiedliwości UE Koen Lenaerts, podkreślał, że w ramach procedury wstępnych orzeczeń pomiędzy Trybunałem Sprawiedliwości a sądami krajowymi poszczególnych państw UE odbywa się nieustanny dialog we wspólnej przestrzeni sądowniczej z ujęciem jurysdykcji poszczególnych państw oraz UE. Dodał, że współpraca na tej płaszczyźnie opiera się o "kulturę zaufania". "Sędziowie w Trybunale Sprawiedliwości i sędziowie krajowi muszą ufać sobie nawzajem" – powiedział.

"Zaufanie musi płynąć w obu kierunkach" - mówił Lenaerts dodając, że sądy krajowe muszą ufać Trybunałowi Sprawiedliwości, z kolei Trybunał musi ufać sądom w państwach członkowskich. "Musimy ufać w bezstronny, suwerenny system sądowniczy" – mówił Lenaerts podkreślając, że podstawą wzajemnego zaufania jest m.in. to, by krajowe sądy były niezawisłe i niezależne od władzy wykonawczej w danym kraju.

Zaproszeni prezesi sądów konstytucyjnych mówili o znaczeniu polskiego Trybunału Konstytucyjnego dla sądownictwa konstytucyjnego. Przy tej okazji Pavel Rychetský przypomniał, że czechosłowacki sąd konstytucyjny był – z austriackim – najstarszy w Europie. I jak tamten - został zlikwidowany przez władze.

Trybunał gwarantem wartości konstytucyjnych

Trybunał Konstytucyjny jest gwarantem wartości, na których oparta jest konstytucja i - patrząc na 30 lat jego działalności - nie da mu się postawić zarzutu stronniczości - wskazywali byli sędziowie TK oraz profesorowie nauk prawnych w czasie dwóch debat, które z taktem i zręcznością moderował prof. Jerzy Zajadło z Uniwersytetu Gdańskiego.

Dr hab. Ryszard Piotrowski z Uniwersytetu Warszawskiego mówił, że „Trybunał Konstytucyjny jest strażnikiem demokracji liberalnej… To znaczy takiej, w której wola większości nie jest źródłem praw człowieka. Takiej, w której prawa człowieka muszą, jak pisał Immanuel Kant, być dla władzy publicznej święte, choćby ją to miało kosztować niezmiernie dużo poświęcenia ". Dodał, że "TK jest strażnikiem demokracji konstytucyjnej polegającej na ograniczeniu władzy większości przez prawa człowieka".