– instytucje demokratyczne i prawa podstawowe,
– sprawiedliwość konstytucyjna,
– wybory, referenda i funkcjonowanie partii politycznych (15).

W swej działalności Komisja Wenecka koncentruje się przede wszystkim na udzielaniu pomocy technicznej (w formie sporządzanych opinii prawych) indywidualnym państwom. Czyni to poprzez prowadzoną analizę przepisów prawa krajowego, tak aby zidentyfikować potencjalne niezgodności ze standardami europejskimi lub wskazać istnienie luki w prawie.

Komisja – oprócz opinii prawnych, sporządzanych na wniosek najważniejszych organów państw członkowskich (parlament, głowa państwa, rząd), organów Rady Europy (sekretarz generalny, Komitet Ministrów, Zgromadzenie Parlamentarne, Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych) i współpracujących z Komisją organizacji międzynarodowych – może także przygotowywać raporty na określone tematy. Może również sporządzać opinie amicus curiae (na wniosek sądów konstytucyjnych lub też Europejskiego Trybunału Praw Człowieka) (16).

Przygotowanie opinii

Procedura przygotowania opinii jest wieloetapowa. Punktem wyjścia jest wniosek złożony przez uprawniony podmiot (krajowy lub międzynarodowy). Po złożeniu wniosku sekretariat Komisji powołuje grupę roboczą do zbadania konkretnej sprawy. W skład grupy wchodzi zazwyczaj od 2 do 4 członków Komisji, kompetentnych w dziedzinie będącej przedmiotem opinii.

Jeżeli jest to konieczne, wówczas skład grupy może zostać uzupełniony o ekspertów spoza Komisji. Grupa robocza, w oparciu o udostępnione dokumenty przygotowuje wstępną wersję opinii o zgodności analizowanych przepisów ze standardami międzynarodowymi. Członkowie grupy roboczej uczestniczą także w wizycie studyjnej w kraju, którego normy prawne podlegają opiniowaniu.

W czasie wizyty eksperci przeprowadzają spotkania ze wszystkimi podmiotami zainteresowanymi przedmiotową sprawą (czyli zarówno z przedstawicielami władzy jak i opozycji oraz z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego). Po przeprowadzonej wizycie przygotowywany jest końcowy projekt opinii. Jest on następnie przesyłany do wiadomości zainteresowanemu państwu oraz wszystkim członkom Komisji (odbywa się to z odpowiednim wyprzedzeniem przed planowaną sesją plenarną Komisji). Na tym etapie możliwe jest przeprowadzenie dodatkowych spotkań grupy ekspertów z przedstawicielami zainteresowanego państwa.

Opinia jest ostatecznie omawiana i przyjmowana na sesji plenarnej Komisji, a następnie oficjalnie przekazana zainteresowanemu państwu i publikowana na stronie internetowej Komisji Weneckiej.

Rekomendacje Komisji Weneckiej

Zalecenia zawarte w opiniach Komisji Weneckiej nie mają charakteru obligatoryjnego, nie są prawnie wiążące dla państwa, którego dotyczą. Są więc przykładem tzw. „miękkiego prawa” (soft law) (17).