Do przygotowania projektu opinii Komisja Wenecka powołała grupę roboczą, w skład której wchodzili: Veronika Bilkova (Republika Czeska, Uniwersytet Karola w Pradze), Sarah Cleveland (USA, Columbia Law School), Michael Frendo (Malta, były przewodniczący parlamentu), Christoph Grabenwarter (Austria, sędzia Trybunału Konstytucyjnego), Jean-Claude Scholsem (Belgia, Uniwersytet w Liège) oraz Kaarlo Tuori (Finlandia, Uniwersytet Helsiński).

Delegacja Komisji (trzech członków grupy roboczej oraz przewodniczący Komisji Weneckiej Gianni Buquicchio i przedstawiciel sekretariatu Komisji Schnutz Dürr) przeprowadziła w dniach 8-9 lutego 2016 r. wizytę studyjną w Warszawie.

Na podstawie otrzymanych dokumentów oraz przeprowadzonych rozmów grupa robocza Komisji przygotowała projekt opinii, który przekazano Radzie Ministrów RP. W odpowiedzi rząd przekazał Komisji swoje stanowisko. 10 marca 2016 r. grupa robocza Komisji spotkała się w Wenecji z delegacją rządu (przewodniczącym delegacji był sekretarz stanu ds. europejskich Konrad Szymański). W czasie tego spotkania omawiano przedstawione uprzednio stanowisko polskiego rządu.

Komisja Wenecka przyjęła opinię w dniu 11 marca 2016 r., na 106 sesji plenarnej.

Czym jest Komisja Wenecka?

Europejska Komisja na rzecz Demokracji przez Prawo, zwana – również w dokumentach formalnych – Komisją Wenecką jest organem doradczym Rady Europy i działa na prawach tzw. rozszerzonego porozumienia częściowego Rady Europy (7).

Powstanie Komisji zawdzięczamy aktywności Antonio La Pergola, profesora prawa konstytucyjnego i ministra rządu włoskiego ds. europejskich, który w okresie burzliwych przemian demokratycznych w Europie Środkowej i Wschodniej postulował powołanie organu, mogącego propagować poszanowanie demokracji i praworządności (8). Pierwsze spotkanie – uznane później za inaugurację prac Komisji – odbyło się 19 i 20 stycznia 1990 r., w Wenecji (9).

Co istotne, w pierwotnym statucie Komisji (w ówczesnym art. 1) szczególnie podkreślano związek idei powołania nowej instytucji z dokonującymi się przemianami w Europie Środkowej i Wschodniej, i wyrażanej wówczas przez kraje o ugruntowanej demokracji woli pomocy w tworzeniu i rozwoju demokratycznych instytucji. Jednak od momentu powstania Komisja uległa daleko idącym przekształceniom. Wiązało się to z istotnym wzrostem liczby jej członków. Pierwotnie było to jedynie 18 państw Europy Zachodniej, do których stopniowo dołączały państwa byłego bloku komunistycznego. Polska została państwem członkowskim Komisji Weneckiej 30 kwietnia 1992 r.