Szczególnie istotna zmiana w zakresie definiowania członkostwa Komisji nastąpiła w roku 2002. Zmieniono wówczas jej statut i dano możliwość uzyskania pełnego członkostwa także krajom pozaeuropejskim.

Do chwili obecnej członkami Komisji Weneckiej jest już 60 państw (z Europy, a także z Azji, Afryki i obu Ameryk), jedno państwo – Białoruś – uczestniczy w pracach KW na prawach członka stowarzyszonego, a 5 państw – Argentyna, Kanada, Stolica Apostolska, Japonia i Urugwaj – ma status obserwatorów. Specjalny status posiadają: Unia Europejska, Autonomia Palestyńska oraz Republika Południowej Afryki (10).

Należy więc podkreślić, że obecnie, w związku z rozszerzoną formułą członkostwa, Komisja nie jest już ciałem wyłącznie „europejskim”. Staje się ogólnoświatowym forum kształtowania nowoczesnego konstytucjonalizmu, przestrzegającego zasad demokracji, państwa prawa i chroniącego praw człowieka.

Indywidualni członkowie Komisji

Państwa członkowskie i obserwatorzy uczestniczą w pracach Komisji poprzez wskazanych przez siebie przedstawicieli – członka komisji i zastępcy (członka subsydiarnego). Ich kadencja trwa 4 lata i może być ponawiana. Jednak zgodnie ze statutem Komisji (art. 2 ust. 1) osoby te są przy wykonywaniu swoich funkcji niezależne. Działają we własnym imieniu i nie podlegają instrukcjom wydawanym przez państwa, które ich wskazały.

W czasie trwania kadencji pozycja członka Komisji jest chroniona i trudno go odwołać (np. z uwagi na utratę zaufania przez państwo wskazujące). W dotychczasowej praktyce, chroniąc niezależność swoich członków, Komisja odmawiała uwzględnienia wniosków państw w tym zakresie (11).

Należy także podkreślić, że członkowie Komisji muszą wyróżniać się wiedzą i doświadczeniem prawniczym, zwłaszcza w zakresie prawa konstytucyjnego i międzynarodowego (12).

Członkowie Komisji spotykają się na posiedzeniach plenarnych cztery razy w roku (marzec, czerwiec, październik i grudzień) w Scuola Grande di San Giovanni Evangelista w Wenecji (13).

Zadania Komisji

Komisja pomyślana została pierwotnie jako narzędzie „awaryjnej inżynierii konstytucyjnej” (czy też jako „pogotowie konstytucyjne”) szczególnie potrzebne w czasach dokonujących się przemian (14).

Działalność Komisji polega na świadczeniu usług doradczych i eksperckich w celu zapewnienia praworządnego i sprawnego funkcjonowania instytucji demokratycznych oraz ochrony praw człowieka. Skupia się na trzech podstawowych obszarach: