TK
Niesłuszne skazania to gwałt państwa na obywatelu
Andrzej Rzepliński| FOR| Lech Paprzycki| Leszek Balcerowicz| niesłuszne skazania| odszkodowanie
włącz czytnik
Profesor Leszek Balcerowicz: sprawny wymiar sprawiedliwości jest potrzebny dla dobrego funkcjonowania państwa. Trzeba patrzyć na prawo we wszystkich ogniwach: policja, prokuratura, sądy. Jakość wymiaru sprawiedliwości to przede wszystkim - efektywność. Jeśli system jest efektywny, to nie musi być proces szybki np. system stalinowski działał szybko, lecz niesprawiedliwie. Potrzebna jest nade wszystko - rozwaga. Niski współczynnik nietrafnych ścigań i wyroków sądowych jest elementem efektywności wymiaru sprawiedliwości.
Złe rozłożenie zadań w relacji prokuratura, policja sądy, zła organizacja i zamulanie wymiaru sprawiedliwości niesłusznymi oskarżeniami – to główne grzechy naszego systemu. Należy patrzeć na wszystkie ogniwa wymiaru sprawiedliwości, a zwłaszcza na to, co się dzieje między prokuratorem a sądem. W 95 proc. wnioski prokuratury są przyjmowane, bo sądy uznają stanowiska prokuratorów za trafne. Co to może znaczyć? Dobór przez prokuraturę najłatwiejszych przypadków albo duża liczba niesłusznych skazań.
Ku zaskoczeniu autorów raportu, zdecydowana większość przypadków niesłusznych skazań została wykryta i usunięta w wyniku postępowania kasacyjnego, a nie wznowieniowego, które powszechnie utożsamiane jest właśnie jako to, które służy korekcie pomyłek sądowych. Jest to jednak konkluzja niepokojąca w swojej wymowie. Wznowienie postępowania służy bowiem wyeliminowaniu niesłusznego skazania, które wystąpiło na skutek okoliczności w dużym stopniu od sądu niezależnych (np. nieznane wcześniej fakty lub dowody, późniejsze ustalenie, że złożone przez świadka zeznania były fałszywe). Z kolei postępowanie kasacyjne, w którym usuwane są rażące naruszenia prawa, jakich dopuściły się orzekające w sprawie sądy, wskazuje, że to właśnie po stronie sądu leżą przyczyny zaistnienia pomyłki sądowej.
Gdyby pokusić się o próbę wskazania jednej głównej przyczyny pomyłek sądowych skutkujących niesłusznym skazaniem, to w pierwszej kolejności należałoby wskazać na niekompetencję po stronie profesjonalnych uczestników postępowania. Oczywiście ujawnione przypadki naruszeń prawa, które doprowadziły do stwierdzenia niesłusznego skazania nie świadczą o całym środowisku sędziów, adwokatów czy prokuratorów. Mimo wszystko, wskazują one, że profesjonaliści mylą się niekiedy w sposób niedopuszczalny. Jako przykład posłużyć mogą przypadki wymierzenia kary powyżej ustawowego zagrożenia za przypisane przestępstwo, pociągnięcia do odpowiedzialności karnej, podczas gdy zarzucany czyn stanowił wykroczenie albo sprawca powinien odpowiadać jako nieletni, jak również błędnej interpretacji przepisów prawa, abstrahującej od wypracowanego orzecznictwa. Wystąpiły również sytuacje, w których brak należytej staranności przy identyfikacji oskarżonego doprowadził do skazania osoby innej niż sprawca przestępstwa (poprzestano na fałszywym oświadczeniu zatrzymanej osoby).
Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.
Załączniki
Komentarze
Polecane
-
Oświadczenie Andrzeja Rzeplińskiego, prezesa Trybunału Konstytucyjnego
Andrzej Rzepliński -
Kaczorowski: Mitteleuropa po triumfie Trumpa
Aleksander Kaczorowski -
Piotrowski: Trybunał Konstytucyjny na straży wolnych wyborów i podstaw demokracji
Ryszard Piotrowski -
Prawnicy wobec sytuacji Trybunału Konstytucyjnego, badania i ankieta
Kamil Stępniak -
Skotnicka-Illasiewicz: Młodzież wobec Unii w niespokojnych czasach
Elżbieta Skotnicka-Illasiewicz
Najczęściej czytane
-
O naszym sądownictwie
Jan Cipiur -
Przepraszam, to niemal oszustwo
Stefan Bratkowski -
iACTA alea est
Magdalena Jungnikiel -
TK oddalił wniosek Lecha Kaczyńskiego dotyczący obywatelstwa polskiego
Redakcja -
Adwokat o reformie wymiaru sprawiedliwości
Rafał Dębowski
Brak komentarzy.