TK
Niesłuszne skazania to gwałt państwa na obywatelu
Andrzej Rzepliński| FOR| Lech Paprzycki| Leszek Balcerowicz| niesłuszne skazania| odszkodowanie
włącz czytnikNiekompetencja sędziów, obrońców i prokuratorów główną przyczyną niesłusznych skazań w Polsce – wynika z raportu opublikowanego w poniedziałek, 9 lipca br. przez Forum Obywatelskiego Rozwoju.
W publikacji pt. „Przyczyny niesłusznych skazań w Polsce” przedstawiono wyniki pierwszych miarodajnych badań dotyczących tego tematu, przeprowadzonych przez dra Łukasza Chojniaka i Łukasza Wiśniewskiego. Należy dążyć do stałego podnoszenia kwalifikacji profesjonalnych uczestników postępowania karnego, jak też wzmocnienia mechanizmów egzekwujących ich odpowiedzialność – rekomendują autorzy.
Przypadki niesłusznych skazań często pojawiają się w przekazach medialnych, przyciągając uwagę opinii publicznej. Zdarzają się sytuacje tragiczne, gdy po latach prawda wychodzi na jaw, ale ofiara wymiaru sprawiedliwości – niesłusznie skazany – nie żyje, gdyż wykonano na niej karę śmierci1. W Polsce już od dawna nie obowiązuje kara śmierci, niemniej niesłuszne skazania nie omijają również naszego kraju, i to w sprawach najpoważniejszych. W 2005 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu przyznał dwóm mężczyznom odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie i odbycie kary 3 lat pozbawienia wolności za zbrodnię zabójstwa, której nie popełnili2. Niewątpliwie nie można więc odpowiedzialnie twierdzić, że problem niesłusznych skazań w naszym kraju nie istnieje.
Prof. Andrzej Rzepliński: Niesłuszne skazania można porównać z gwałtem państwa na osobie skazanego. Zdarzenie takie kaleczy człowieka na całe życie, i nic potem nie jest takie samo. Czy prawo jest wystarczająco przyjazne osobom oskarżonym a niewinnym? Według prof. Rzeplińskiego są argumenty za i przeciw. Państwo na pewno nie powinno być używane do rozliczeń gospodarczych między przedsiębiorcami, między wierzycielem a dłużnikiem, gdyż z donosów powstają niesłuszne oskarżenia. Raporty niesłusznych skazań mają służyć redukcji błędnych decyzji prokuratora i sędziego, dlatego że niesłuszne skazanie podważa zaufanie obywatela do państwa.
Aby mówić o niesłusznym skazaniu, konieczne jest ustalenie, że w konkretnej sprawie zapadł prawomocny wyrok skazujący. Orzeczenie takie musi zostać następnie uchylone w drodze nadzwyczajnych środków zaskarżenia (kasacja albo wznowienie postępowania), a poprzednio skazana osoba uniewinniona albo postępowanie w jej sprawie umorzone. Możliwe jest również ponowne rozpoznanie sprawy po uchyleniu prawomocnego wyroku. Jeżeli w takim postępowaniu odpowiedni sąd uniewinni oskarżonego, umorzy postępowanie albo skaże oskarżonego na karę łagodniejszą, również ma miejsce niesłuszne skazanie. Od zdefiniowanego powyżej terminu odróżnić należy sytuacje, w której zasądzono odszkodowanie lub zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie. Ministerstwo Sprawiedliwości od lat prowadzi zestawienie przypadków, w których wypłacono osobom W publikacji pt. „Przyczyny niesłusznych skazań w Polsce” przedstawiono wyniki pierwszych miarodajnych badań dotyczących tego tematu, przeprowadzonych przez dra Łukasza Chojniaka i Łukasza Wiśniewskiego. Należy dążyć do stałego podnoszenia kwalifikacji profesjonalnych uczestników postępowania karnego, jak też wzmocnienia mechanizmów egzekwujących ich odpowiedzialność – rekomendują autorzy.
Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.
Załączniki
Komentarze
Polecane
-
Oświadczenie Andrzeja Rzeplińskiego, prezesa Trybunału Konstytucyjnego
Andrzej Rzepliński -
Kaczorowski: Mitteleuropa po triumfie Trumpa
Aleksander Kaczorowski -
Piotrowski: Trybunał Konstytucyjny na straży wolnych wyborów i podstaw demokracji
Ryszard Piotrowski -
Prawnicy wobec sytuacji Trybunału Konstytucyjnego, badania i ankieta
Kamil Stępniak -
Skotnicka-Illasiewicz: Młodzież wobec Unii w niespokojnych czasach
Elżbieta Skotnicka-Illasiewicz
Najczęściej czytane
-
O naszym sądownictwie
Jan Cipiur -
Przepraszam, to niemal oszustwo
Stefan Bratkowski -
iACTA alea est
Magdalena Jungnikiel -
TK oddalił wniosek Lecha Kaczyńskiego dotyczący obywatelstwa polskiego
Redakcja -
Adwokat o reformie wymiaru sprawiedliwości
Rafał Dębowski
Brak komentarzy.