37. ETPC jest uprawniony do rozstrzygania w konkretnej przedłożonej mu w skardze sprawie, ale może też zwrócić uwagę - jak wielokroć czynił - na przepis (regułę) krajowego prawa, która była podstawą dla wydania indywidualnego orzeczenia kwestionowanego przez skarżącego. Strasburscy sędziowie formułowali więc ogólniejsze oceny mówiące o niekorespondowaniu z Konwencją przepisu (reguły) krajowego prawa, np. Colombani i inni przeciwko Francji, wyrok z 25 czerwca 2002 r., skarga nr 51279/99, ECHR 2002-V, par. 68-69; Artun i Güvener przeciwko Turcji, wyrok z 26 czerwca 2007 r., skarga 75510/01, niepubl. par. 31; Otegi Mondragon przeciwko Hiszpanii, wyrok z 15 marca 2011 r., skarga nr 2034/07, par. 55.

38. Dotychczas ETPC nie był konfrontowany z przypadkiem ukarania za czyn, który nie polegał na zniesławieniu lub znieważeniu, lecz jedynie na publicznym i demonstracyjnym okazywaniu lekceważenia. Już ta okoliczność będzie musiała zwrócić uwagę strasburskich sędziów. Może to prowadzić do zebrania porównawczego materiału w celu ustalenia, czy analogiczna reguła jak znajdująca w art. 49 § 1 polskiego k.w. występuje też w innych krajowych porządkach prawnych.

39. Strasburscy sędziowie mogą ponadto zauważyć, że art. 49 § 1 k.w. pochodzi z aktu prawnego uchwalonego w czasach systemu komunistycznego. W pierwotnej wersji przepis miał następujące brzmienie: „Kto w miejscu publicznym demonstracyjnie okazuje lekceważenie dla Narodu Polskiego, Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, jej ustroju lub naczelnych organów, podlega karze aresztu albo grzywny”. Zmiany redakcji przepisu dokonano po upadku systemu autorytarnego. W okresie komunistycznej władzy przepis miał nie-wątpliwie służyć do tłumienia publicznej krytyki władzy i ówczesnego ustroju.

40. „Komunistyczny rodowód” przepisu (instytucji prawnej) był dla ETPC argumentem dla nie tylko jednostkowego stwierdzenia, iż doszło do naruszenia Konwencji w sprawie Wizerkaniuk przeciwko Polsce, ale i do sformułowania ogólnych zastrzeżeń wobec instytucji autoryzacji jako takiej. W paragrafie 84 tego wyroku oznajmiono: “Trybunał zauważa, że ustawa - prawo prasowe została przyjęta w 1984 r., dwadzieścia siedem lat temu. Przyjęto ją przed upadkiem systemu komunistycznego w Polsce w 1989 r. W tym systemie wszystkie media były poddane prewencyjnej kontroli. Ustawa - prawo prasowe z 1984 r. była szeroko nowelizowana 12 razy. Ale jej przepisy art. 14 i 49, na mocy których skazano skarżącego, nie zostały zmienione, pomimo głębokich politycznych i gospodarczych reform podjętych w Polsce w okresie przejściowym. Nie jest rolą Trybunału spekulowanie, dlaczego polska legislatywa nie zdecydowała się na uchylenie tych przepisów. Ale Trybunał musi zauważyć, że te przepisy zastosowane tak jak w niniejszej sprawie nie mogą zostać uznane za zgodne z celami demokratycznego społeczeństwa i ze znaczeniem, jakie swoboda wypowiedzi ma w takim społeczeństwie” (wyrok z 5 lipca 2011 r., skarga nr 18990/05).