Wbrew obiegowej opinii jednomandatowe okręgi wyborcze (JOW) nie zmniejszają, lecz potęgują wpływ partii na wyłanianie kandydatów i betonują scenę polityczną.

1. Od wielu lat trwa w Polsce dyskusja nad systemem wyborczym do Sejmu, przy czym jądrem tego dyskursu pozostaje kwestia systemu repartycji (rozdziału) mandatów. Nie jest to zjawisko zaskakujące, gdyż kwestie takie jak kształtowanie okręgów wyborczych, liczba mandatów przewidzianych do obsadzenia w danym okręgu, klauzule zaporowe (progi wyborcze) czy właśnie system repartycji (proporcjonalny, większościowy, mieszany), to zasadnicze dylematy wpływające na pozycję i znaczenie ugrupowań politycznych, ze szczególnym uwzględnieniem partii politycznych.

Od roku 1991 r. system wyborczy do Sejmu ma charakter proporcjonalny, przy czym wykorzystanych zostało od tamtego czasu kilka metod proporcjonalnych: Hare-Niemeyera, Sainte-Lague, d’Hondt’a. Od 1993 r. stosowane są progi wyborcze, odpowiednio 5% w skali kraju dla komitetu wyborczego partii politycznej i 8% dla koalicyjnego komitetu wyborczego partii politycznych. Od ustawy konstytucyjnej z dn. 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (Mała Konstytucja), system proporcjonalny w wyborach sejmowych został podniesiony do rangi konstytucyjnej. Obecnie stanowi o tym wyraźnie art. 96 ust. 2 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r.

Zmiana systemu proporcjonalnego na system większościowy, wymagałaby zatem zarówno zmiany ustawy zasadniczej (kwalifikowaną większością 2/3 głosów w Sejmie i bezwzględną większością w Senacie), jak i zmiany kodeksu wyborczego z 5 stycznia 2011 r. Zaznaczyć należy, że zmiana konstytucji nie może dokonać się w trybie referendum ogólnokrajowego. Nie jest również dopuszczalne referendum o charakterze następczym (zatwierdzającym zmianę konstytucji), gdyż takowe zostało przez ustrojodawcę przewidziane jedynie w przypadku nowelizacji pierwszego, drugiego lub dwunastego rozdziału konstytucji, zaś regulacja dotycząca naczelnych zasad prawa wyborczego w przypadku wyborów do Sejmu, zamieszczona została w rozdziale czwartym.

Jeżeli chodzi o Senat, to od pierwszej jego kadencji (1989-1991), stosowany jest system większościowy (z wykorzystaniem większości względnej). Od 2011 r. obsada mandatów dokonuje się w jednomandatowych okręgach wyborczych.