Niż demograficzny obnażył słabość wielu uczelni budujących dotychczasowy sukces edukacyjny RP, ale co było by zbawienne, może oczyści pola przed koniecznym wielkim krokiem reformatorskim: podniesieniem poziomu nauczania na uczelniach.

Tzw. sukcesowi edukacyjnemu towarzyszyło tworzenie deficytu wysoko kwalifikowanej kadry technicznej i obniżenie statusu społecznego inżyniera, co stanowi przyczynę zagrażającej Polsce klęski niemożliwości skonsumowania kolejnych zbliżających się faz światowej rewolucji technologicznej. Nieprzemyślany stosunek państwa do kształcenia w dziedzinach humanistycznych jest od lat przedmiotem aktywności, w tym medialnej, nie prowadzącej do jakichkolwiek rozsądnych rozwiązań. Powstała w wyniku zlikwidowania samorządności akademickiej KBN-u struktura administracyjna nauki w Polsce doprowadziła do drastycznego ograniczenia autonomii uczelni wyższych czy placówek naukowych, czego przykładem może być np. zawłaszczenie Polskiej Komisji Akredytacyjnej, na czele której stoi… aktywny polityk. Powolne, ale wyjątkowo skuteczne przenoszenie finansowania nauki na finansowanie krótkoterminowe (głównie poprzez granty ale nawet tzw. finansowanie statutowe jest zmieniane, nigdy nie wiadomo jak, w skali roku) w prosty sposób ogranicza autonomię nauki.

Edukacja Powszechna nie doczekała się w pierwszych latach rewolucji zmian podobnych do utworzenia KBN. Pierwsze lata po 89 r. w edukacji powszechnej poświęcone były, poza budzącą kontrowersje decyzją wprowadzenia religii do szkół (na zasadzie uprzywilejowanego przedmiotu o ustalonym „przydziale godzin”), wprowadzeniu powszechniejszego niż za czasów PRL-u nauczania tzw. zachodnich języków obcych i zniesieniu obligatoryjnej nauki języka rosyjskiego. Rozpoczęto też korekty programów nauczania, dość oczywiste w odniesieniu do takich przedmiotów humanistycznych jak historia, ale w dużej mierze błędnych w odniesieniu do przedmiotów przyrodniczych i ścisłych. Wydarzeniem o historycznym znaczeniu była tzw. reforma Handkego.