Nie można jednak całkowicie wykluczyć rozwoju sytuacji według scenariusza pesymistycznego, głównie w wyniku przedłużającej się recesji gospodarczej, na co wskazuje sytuacja krajów południowej flanki UE – Grecji, Portugalii, Hiszpanii i Włoch. Do przedłużenia się recesji mogą także przyczynić się napięcia w Europie Wschodniej i w części muzułmańskich krajów Bliskiego Wschodu. Może to wywierać negatywny wpływ na sytuację gospodarczą krajów unijnych przez kilka kolejnych lat oraz na koniunkturę produktów rolno-spożywczych.

W Polsce może dojść do zmian politycznych, które mogą doprowadzić do odkładanej od wielu lat reformy ubezpieczenia społecznego ludności rolniczej i systemu podatkowego dla gospodarstw rolnych. Wpływ na dochody części gospodarstw rolnych wywrze też likwidacja limitów mlecznych i ewentualny zakaz importu pasz wytwarzanych z roślin genetycznie modyfikowanych (GMO). Prawdopodobne będzie ograniczenie tempa wzrostu liczby gospodarstw charakteryzujących się zdolnością konkurencyjną, a nie można wykluczyć nawet zmniejszenia się ich liczby.

Po 2020 roku obowiązywać będą nowe ustalenia polityki unijnej. Do ważniejszych decyzji należy ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Koszty, które będzie musiała ponieść Polska, będą miały wpływ na gospodarkę, a to ograniczy  popyt wewnętrzny na produkty rolno-żywnościowe i w konsekwencji na liczbę krajowych gospodarstw rolnych ze zdolnością konkurencyjną.

*Tekst został opublikowany w ,,Nowym Życiu Gospodarczym’’ w grudniu 2014 roku. Badania na ten temat prowadzone są w Instytucie Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej przez zespół naukowców w składzie: Wojciech Józwiak, Adam Kagan, Grażyna Niewęgłowska, Jolanta Sobierajska, Marek Zieliński.