Publicystyka
Instytucja zastępstwa Prezydenta RP w tradycji konstytucyjnej Polski międzywojennej i powojennej
włącz czytnikNie stanowi kwestii spornej, iż odpowiedzialność marszałka w takim wypadku obejmowała zdradę stanu, naruszenie konstytucji z winy umyślnej oraz przestępstwa karne pozostające w związku z wykonywaniem obowiązków prezydenta. Trudno jednak uznać, że rozciągała się także na te czyny przestępcze, które takiego związku z realizowaniem funkcji zastępcy nie miały. Byłoby to sprzeczne z istotą i ustrojową rolą wyznaczoną przewodniczącemu pierwszej izby parlamentu w stworzonym przez Konstytucję marcową systemie organizacji władzy państwowej. Przytoczony art. 27 ustawy należało zatem stosować odpowiednio, z uwzględnieniem wszystkich odrębności zachodzących między urzędem głowy państwa a stanowiskiem marszałka Sejmu.
Pod rządami przyjętych w ramach Konstytucji marcowej uregulowań prawnych funkcję zastępcy obejmował marszałek wyłącznie w określonych konstytucyjnie sytuacjach. Zgodnie z brzmieniem art. 40 Konstytucji marcowej następowało to konkretnie w dwóch przypadkach, tj. gdy prezydent nie mógł sprawować urzędu oraz gdy urząd prezydenta został opróżniony. Wyraźny był tu podział na trwałe i tymczasowe przeszkody w zakresie sprawowania urzędu prezydenta.
Przeszkody tymczasowe cechowały się tym, iż ich ustanie niosło ze sobą skutek w postaci przywrócenia prezydenta do wykonywania konstytucyjnych obowiązków.
Nie były one wymienione enumeratywnie w tekście konstytucji. Ustrojodawca posłużył się w tym zakresie nieostrym zwrotem „niemożności sprawowania urzędu”, zakładając, iż w jego ramach hipotetycznie będą mieścić się różne scenariusze praktyki ustrojowej. Przedwojenna nauka była zgodna co do tego, że „niemożność sprawowania urzędu”, o której była mowa w art. 40 Konstytucji marcowej, musiała być wynikiem przeszkód mających charakter obiektywny, niezależny od woli prezydenta[10].
Przeszkody tymczasowe obejmowały zarówno faktyczną niemożność piastowania mandatu (np. choroba, wyjazd zagraniczny, niewola), jak i niemożność prawną (uchwała o postawieniu prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu ze skutkiem zawieszającym go w pełnieniu obowiązków — art. 51 Konstytucji marcowej)[11].
Niedopuszczalne było natomiast powierzanie zastępstwa w sytuacji krótkotrwałego wyjazdu prezydenta, jak również w trakcie krótkotrwałej choroby[12].
Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.
Artykuły powiązane
Załączniki
Komentarze
Polecane
-
Oświadczenie Andrzeja Rzeplińskiego, prezesa Trybunału Konstytucyjnego
Andrzej Rzepliński -
Kaczorowski: Mitteleuropa po triumfie Trumpa
Aleksander Kaczorowski -
Piotrowski: Trybunał Konstytucyjny na straży wolnych wyborów i podstaw demokracji
Ryszard Piotrowski -
Prawnicy wobec sytuacji Trybunału Konstytucyjnego, badania i ankieta
Kamil Stępniak -
Skotnicka-Illasiewicz: Młodzież wobec Unii w niespokojnych czasach
Elżbieta Skotnicka-Illasiewicz
Najczęściej czytane
-
O naszym sądownictwie
Jan Cipiur -
Przepraszam, to niemal oszustwo
Stefan Bratkowski -
iACTA alea est
Magdalena Jungnikiel -
TK oddalił wniosek Lecha Kaczyńskiego dotyczący obywatelstwa polskiego
Redakcja -
Adwokat o reformie wymiaru sprawiedliwości
Rafał Dębowski
Brak komentarzy.