Publicystyka



Instytucja zastępstwa Prezydenta RP w tradycji konstytucyjnej Polski międzywojennej i powojennej

włącz czytnik

Nie stanowi kwestii spornej, iż odpowiedzialność marszałka w takim wypadku obejmowała zdradę stanu, naruszenie konstytucji z winy umyślnej oraz przestępstwa karne pozostające w związku z wykonywaniem obowiązków prezydenta. Trudno jednak uznać, że rozciągała się także na te czyny przestępcze, które takiego związku z realizowaniem funkcji zastępcy nie miały. Byłoby to sprzeczne z istotą i ustrojową rolą wyznaczoną przewodniczącemu pierwszej izby parlamentu w stworzonym przez Konstytucję marcową systemie organizacji władzy państwowej. Przytoczony art. 27 ustawy należało zatem stosować odpowiednio, z uwzględnieniem wszystkich odrębności zachodzących między urzędem głowy państwa a stanowiskiem marszałka Sejmu.
Pod rządami przyjętych w ramach Konstytucji marcowej uregulowań prawnych funkcję zastępcy obejmował marszałek wyłącznie w określonych konstytucyjnie sytuacjach. Zgodnie z brzmieniem art. 40 Konstytucji marcowej następowało to konkretnie w dwóch przypadkach, tj. gdy prezydent nie mógł sprawować urzędu oraz gdy urząd prezydenta został opróżniony. Wyraźny był tu podział na trwałe i tymczasowe przeszkody w zakresie sprawowania urzędu prezydenta.

Przeszkody tymczasowe cechowały się tym, iż ich ustanie niosło ze sobą skutek w postaci przywrócenia prezydenta do wykonywania konstytucyjnych obowiązków.

Nie były one wymienione enumeratywnie w tekście konstytucji. Ustrojodawca posłużył się w tym zakresie nieostrym zwrotem „niemożności sprawowania urzędu”, zakładając, iż w jego ramach hipotetycznie będą mieścić się różne scenariusze praktyki ustrojowej. Przedwojenna nauka była zgodna co do tego, że „niemożność sprawowania urzędu”, o której była mowa w art. 40 Konstytucji marcowej, musiała być wynikiem przeszkód mających charakter obiektywny, niezależny od woli prezydenta[10].

Przeszkody tymczasowe obejmowały zarówno faktyczną niemożność piastowania mandatu (np. choroba, wyjazd zagraniczny, niewola), jak i niemożność prawną (uchwała o postawieniu prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu ze skutkiem zawieszającym go w pełnieniu obowiązków — art. 51 Konstytucji marcowej)[11].
Niedopuszczalne było natomiast powierzanie zastępstwa w sytuacji krótkotrwałego wyjazdu prezydenta, jak również w trakcie krótkotrwałej choroby[12].

Publicystyka

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.

 
 
 

Załączniki

Brak załączników do artykułu.

 
 
 

Komentarze

Brak komentarzy.