Publicystyka



Remedium na kryzys demokracji

demokracja| demokracja bezpośrednia| demokracja liberalna| demokracja ludowa| kryzys demokracji| kryzys konstytucyjny

włącz czytnik

Wiek dziewiętnasty z kolei przyniósł stopniowe powstanie demokracji parlamentarnych, które z biegiem czasu przekształciły się w dominującą w dzisiejszym świecie zachodnim demokrację liberalną właśnie, początkowo jednak w zdecydowanie większej mierze liberalną, niż demokratyczną (zważywszy na cenzusy majątkowe jako ograniczenie dla obywatelskiego przywileju uczestnictwa we władzy).

Wraz z rosnącym znaczeniem ustroju demokracji liberalnej i faktem, że to właśnie wyznaczony przez nią model rządów zdominował najbardziej rozwinięte i wpływowe regiony świata, powstawać zaczęły różne modele rządów mieniące się demokracjami. I nie były to bynajmniej demokracje liberalne. Przeciwnie, reżimy rozmaitych rządów „demokratycznych” za swój cel uznały sprzeciw wobec liberalnej cechy demokracji.

Najjaskrawszy przykład stanowi koncepcja „demokracji ludowej” (nazwa to zresztą osobliwa i będąca językowym pleonazmem), której istotą było przekonanie, iż polityczna równość wobec prawa charakterystyczna dla demokracji liberalnych stoi w sprzeczności z realnie demokratyczną równością ekonomiczną. Ta charakterystyczna dla reżimów komunistycznych idea stanęła u podstaw praktyki i funkcjonowania najbardziej opresyjnych, totalitarnych i niedemokratycznych dyktatur w dziejach ludzkości.

Obecnie do oryginalnych epitetów demokracji należą chociażby: promowana przez Iran idea demokracji islamskiej czy kuriozalne, acz chętnie używane przez elity polityczne Rosji dla nazwania jej wizji realizowanej polityki określenie demokracji suwerennej, która jak wiadomo ma zarówno z demokracją jak i liberalizmem wspólnego bardzo niewiele.

Demokracja i demokratyczność urosły do rangi synonimu praworządnej i legalnej władzy. Stąd wiele państw określa swój model sprawowania rządów jako demokratyczny właśnie, nawet jeśli faktycznie pozostaje to w sferze deklaracji i ma wymiar wyłącznie propagandowy.

Powyższe przykłady zaczerpnięte zarówno z odległej przeszłości jak i czasów najnowszych, pokazują dobitnie sens istnienia liberalnego komponentu współczesnej demokracji. Mając na uwadze sposób sprawowania władzy w niektórych demokracjach nieliberalnych, życzenie niektórych polityków o „demokracji bez przymiotnika” może wobec tego budzić wśród odbiorcy pewien uzasadniony niepokój…

Czym więc jest liberalna demokracja i na czym polega jej wyższość nad innymi ustrojami politycznymi?

Nasze współczesne, zachodnie rozumienie demokracji tożsame jest właśnie z ideą demokracji liberalnej. Oznacza to, że oba te składniki – demokratyzm i liberalizm – muszą być w niej ściśle ze sobą powiązane. Pierwszy z nich oznacza taką formę rządów, w której – najogólniej rzecz ujmując – władza i decydowanie o kierunku polityki należą do ogółu obywateli, nie zaś do wąskiej grupy społeczeństwa lub jednej osoby.

Publicystyka

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.

 
 
 

Załączniki

Brak załączników do artykułu.

 
 
 

Komentarze

Brak komentarzy.