Świat



Odmowa mianowania sędziów konstytucyjnych (casus Słowacji)

Andrej Kiska| Narodowy Bank Słowacji| Rada narodowa Republiki Słowackiej| Republika Slowacka| Sąd Konstytucyjny Republiki Slowackiej| ślubowanie| Słowacja

włącz czytnik

W odniesieniu do wyboru przez parlament kandydatów na sędziów konstytucyjnych należy zwrócić uwagę na dwie kwestie. Po pierwsze, przyjęty mechanizm wyboru może sprowadzać rolę opozycji parlamentarnej do pozycji statystów, wykluczając jej wpływ na wybór kandydatów na sędziów. Może to prowadzić do wykreowania politycznie „monochromatycznego” sądu konstytucyjnego. Po drugie, wybór kandydatów na sędziów konstytucyjnych pozostaje w ścisłym związku z podstawowym prawem dostępu do funkcji z wyboru i innych funkcji publicznych na równych zasadach stosownie do art. 30 ust. 4 konstytucji. Jedyne ograniczenie wynika z art. 134 ust. 3 konstytucji. Słowacki Sąd Konstytucyjny w uchwale o sygn. I. US 83/06 stwierdził również, że osoby nominowane jako kandydat na sędziego konstytucyjnego przez jeden z podmiotów określonych w § 11 ustawy nr 38/1993 mają roszczenie prawne do Rady Narodowej, aby w głosowaniu rozstrzygnęła, czy mogą być kandydatami na sędziego Sądu Konstytucyjnego. Jeżeli zatem osoba fizyczna spełnia wszystkie wymagane prawem warunki, a w Radzie Narodowej nie odbędzie się głosowanie w sprawie jej wyboru na kandydata do składu Sądu Konstytucyjnego, będzie to stanowiło naruszenie art. 30 ust. 4 konstytucji.

W odpowiedzi na spór dotyczący sposobu rozumienia przesłanki „15 lat aktywności w zawodzie prawniczym” Rada Narodowa w uchwale nr 1031 z 19 kwietnia 2006 r. określiła kryteria oceny spełnienia tego warunku konstytucyjnego. Rada Narodowa wyraźnie stwierdziła, że jest to konieczny warunek ubiegania się o funkcję sędziego Sądu Konstytucyjnego. Przez zawód prawniczy — zdaniem Rady Narodowej — należy rozumieć każdy zawód, którego wykonywanie zgodnie z obowiązującym prawem wymaga uzyskania wyższego wykształcenia drugiego stopnia na wydziale prawa. Z kolei przesłanka „czynny w zawodzie prawniczym” wymaga posiadania doświadczenia w stosowaniu prawa, a więc wykonywania czynności prawniczych po uzyskaniu wykształcenia prawniczego i to co najmniej przez 15 lat. Zawód czy funkcja, których wykonywanie według obowiązujących przepisów prawnych nie jest warunkowane posiadaniem wykształcenia prawniczego, nie mogą być kwalifikowane jako aktywność w zawodzie prawniczym. Oznacza, że niewystarczające — z punktu widzenia tych przesłanek — jest posiadanie tytułu profesora nauk prawnych.
Organem uprawnionym do mianowania sędziów Sądu Konstytucyjnego jest Prezydent Republiki Słowackiej. Przepis art. 102 ust. 1 lit. s konstytucji stanowi, że prezydent mianuje i odwołuje sędziów Sądu Konstytucyjnego, również jego prezesa i wiceprezesa oraz przyjmuje ślubowanie od sędziów Sądu Konstytucyjnego. Realizacja tej kompetencji mieści się w sferze dyskrecjonalnej władzy prezydenta i wiąże się z ustrojową rolą głowy państwa. Z art. 101 ust. 1 zd. 2 konstytucji wynika wprost, że prezydent sprawuje urząd zgodnie z własnym sumieniem i przekonaniem, nie jest związany żadnymi nakazami, przy podejmowaniu decyzji w ramach przyznanych kompetencji pozostaje jednak związany przepisami obowiązującego prawa. Można zatem mówić o relatywnej niezawisłości głowy państwa. Przede wszystkim zgodnie z art. 101 ust. 1 zd. 1 konstytucji prezydent swoimi decyzjami ma gwarantować prawidłowe działanie organów konstytucyjnych. Oznacza to, że ma obowiązek realizacji przyznanych mu kompetencji w sposób pozwalający zapobiec powstaniu lub utrzymywaniu się zakłóceń w funkcjonowaniu organów konstytucyjnych. Jest to dla prezydenta istotna wskazówka przy podejmowaniu decyzji, które konstytucja pozostawia jego uznaniu. Celem tego obowiązku jest również ograniczenie takich zachowań prezydenta, które bez podstaw konstytucyjnych rodziłyby problemy w funkcjonowaniu konstytucyjnych organów państwa. Dlatego przy wykonywaniu uprawnień nominacyjnych przy mianowaniu do pełnienia urzędu publicznego, którego objęcie jest uzależnione od spełnienia określonych wymogów konstytucyjnych, prezydent ponosi odpowiedzialność za to, że mianuje osobę spełniającą wszystkie warunki wymagane prawem. Dlatego norma konstytucji określająca obowiązek zapewnienia prawidłowego funkcjonowania organów konstytucyjnych nie może być stosowana tak szeroko, by na jej podstawie wykluczyć sprawdzenie przez prezydenta, czy proponowana osoba spełnia warunki wykonywania funkcji publicznej.

Świat

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.

 
 
 

Załączniki

Brak załączników do artykułu.

 
 
 

Komentarze

Brak komentarzy.