Nowelizacja ma wejść w życie trzy miesiące po opublikowaniu uchwalonego tekstu, zatem najwcześniej w marcu 2016 roku. Z tą chwilą istniejące obecnie jednostki podziału terytorialnego stopnia podstawowego stają się gminami, a organy samorządu terytorialnego, wyłonione w wyborach 25 października 2015 roku otrzymują większość uprawnień (w tym budżetowych), zapisanych w znowelizowanej ustawie zasadniczej (zapis ten jest niejasny i musi zostać doprecyzowany w ustawach wykonawczych). Dotychczasowe terenowe organy administracji państwowej kontynuują działalność przy istotnie ograniczonych kompetencjach. Taki przejściowy system ma trwać dwa lata; w tym czasie powinien zakończyć się proces tworzenia nowych gmin i powiatów oraz uchwalenia niezbędnych ustaw przewidzianych nowelą do konstytucji i dostosowujących różne sfery funkcjonowania państwa (jak oświata czy ochrona zdrowia) do nowej sytuacji.

W ostatnią niedzielę października 2017 roku mają się odbyć kolejne wybory samorządowe (mające status normalnych, a nie przedterminowych). Wyłonione w nich rady będą tworzyć komitety wykonawcze i przejmować aparat znoszonych terytorialnych organów administracji państwowej. Po stworzeniu komitetów wykonawczych prezydent będzie mianować prefektów. Proces ten ma się zakończyć do 1 marca 2018 roku.
Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia