Naszym zdaniem, przeprowadzona analiza nakazuje optować za powiązaniem procesu przygotowywania nowej ustawy o TK z uprzednią zmianą regulacji wybranych elementów ustroju i funkcjonowania sądu konstytucyjnego w ustawie zasadniczej. Jedynie w takim przypadku dopuszczalne będą realne zmiany i dalej idące modyfikacje, dotyczące m.in. sposobu powoływania sędziów, zróżnicowania skutków kontroli hierarchicznej zgodności norm w jej poszczególnych trybach, formuł i skutków orzeczeń Trybunału, przyznania kompetencji do inicjowania kontroli celów i działalności partii politycznych sądowi prowadzącemu ewidencję partii politycznych (lub innym sądom) etc. Wydaje się również, że tylko tego typu, głębsze zmiany ustawowe, oparte i nawiązujące do skorygowanej pod kątem współczesnych wymagań regulacji konstytucyjnej, są w stanie nie tylko zapewnić właściwy poziom sprawności orzeczniczej Trybunału, ale i wykluczyć lub ograniczyć wątpliwości, jakie de lege lata dotyczą kwestii dla jego pozycji i funkcjonowania całkowicie rudymentarnych. Lista zagadnień, których próbę rozwiązania podjęto w opiniowanym projekcie, a co do sposobu unormowania których powstają istotne wątpliwości konstytucyjne, jedynie wspiera przedstawiony tok rozumowania.

W razie podjęcia decyzji o skierowaniu opiniowanego projektu do dalszych etapów procedury legislacyjnej – niezależnie od zgłoszonych uwag ogólnych i bez jakiejkolwiek korekty ustawy zasadniczej – należy przede wszystkim dążyć do zmiany lub rezygnacji z przepisów, które wywołują zastrzeżenia natury konstytucyjnej lub systemowej. Jakkolwiek zmniejszy to znacznie skalę proponowanych zmian (a być może nawet wpłynie na aktualność koncepcji przygotowania nowej ustawy), względy stabilności i zgodności (wertykalnej i horyzontalnej) tego aktu prawnego powinny mieć, naszym zdaniem, znaczenie priorytetowe. Zasadne są również inne zmiany, o charakterze techniczno-legislacyjnym, których potrzeba została w niniejszej opinii jedynie zasygnalizowana.
Autorzy: dr hab. Andrzej Herbet i dr Marzena Laskowska są ekspertami ds. legislacji w Biurze Analiz Sejmowych.