1. Wstępna kontrola i odmowa nadania dalszego biegu (art. 76-79 proj. u. TK)

 Instytucja wstępnej kontroli, kończącej się rozstrzygnięciem w przedmiocie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu (czego konsekwencją jest jej zadekretowanie we właściwym repertorium i wyznaczenie składu orzekającego) lub odmowy nadania dalszego biegu, dobrze wpisała się w wieloletnią praktykę orzeczniczą Trybunału Konstytucyjnego. Dotycząca tych kwestii regulacja art. 76 i n. proj. u. TK jest, w znacznej mierze, kontynuacją rozwiązań znanych z art. 36 i art. 49 u. TK. Równocześnie jednak projekt wprowadza w tym zakresie szereg zmian zasługujących na bliższą uwagę.

Podstawowym problemem wydaje się brak jednolitości co do określenia rodzajów i zakresu „formalnej kontroli”, o której mowa w tytule i przepisach rozdziału 5 projektu. Z porównania treści art. 77 i art. 78 proj. u. TK wynika, że zakłada on, wzorem dotychczasowych przepisów § 16-25 r. TK, dwa rodzaje formalnej kontroli pism inicjujących postępowanie w sprawie: (a) kontrolę „bezprzymiotnikową”, o której mowa w art. 77  proj. u. TK – sprawowaną bezpośrednio przez Prezesa Trybunału, w wypadku wniosków podmiotów posiadających legitymację ogólną (art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji), KRS (art. 191 ust. 1 pkt 2 Konstytucji) oraz pytań prawnych, która w razie pozytywnej weryfikacji kończy się „skierowaniem do rozpoznania”, a w razie stwierdzenia braków – wezwaniem do ich usunięcia (co interesujące, ustawa nie określa jednak wprost skutków nieusunięcia braków w terminie); (b) wstępną kontrolę – sprawowaną przez trzyosobowy skład orzekający, w wypadku wniosków podmiotów posiadających legitymację szczególną (za wyjątkiem KRS) oraz skarg konstytucyjnych, w efekcie której – po ewentualnym uruchomieniu postępowania o usunięcie braków – zapada postanowienie o nadaniu dalszego biegu lub odmowie jego nadania. Przyczyny opisanego dualizmu, poza dotychczasową tradycją regulacyjną, wydają się mało czytelne, a rezultat takiego rozwiązania – apragmatyczny. Wniosek ten dotyczy zwłaszcza pytań prawnych, które – jak wskazuje statystyka – stanowią coraz częstszą formę inicjowania konkretnej kontroli konstytucyjności prawa, ale i coraz częściej są dotknięte brakami skutkującymi ostatecznie umorzeniem postępowania przez właściwy (z reguły 5-osobowy) skład orzekający. Co więcej, przyjmując – jak to uczyniono powyżej – że KRS nie ma legitymacji ogólnej do występowania z wnioskami o kontrolę hierarchicznej zgodności norm, należy stwierdzić, że  projekt powiela ułomność obecnie obowiązującej u. TK, nie przewidując kontroli formalnej takiego wniosku i różnicując sytuację prawną wnioskodawców także w obrębie tej grupy.