TK



Konstytucja a godność człowieka

godność człowieka| Konstytucja| TK

włącz czytnik

Drugie, ale zbliżone podejście, które występuje w dyskusjach na temat godności polega na tym, że godność człowieka przedstawiamy jako sumę wolności i praw człowieka. Ujęcie takie usiłuje wiązać ściśle godności i prawa. Godność miałaby się do wolności i praw, jak idea do jej wyrażenia, idea i jej realizacja. Jest to teza pozornie bliska Robertowi Adorno: right to have rights, godność jest to prawo do posiadania praw.

Moim zdaniem, nie można godności uznać za sumę praw człowieka. Prawa człowieka nie stanowią godności ani nie są jej automatyczną emanacją.  Oczywiście sam pogląd Adorno jest do zaakceptowania, do dyskusji. Godność może być rdzeniem praw człowieka i do tego jeszcze nawiążę dalej.

Można jeszcze wyjaśniać godność tak, jak czyni to Jerry Waldron, odwrotnie niż ja. Według Waldrona godność jest pojęciem prawnym, godność ma status normatywny i wiele praw ludzkich może być rozumianych jako uszczegółowienie tego statusu. Waldron twierdzi, że godność przeszła do moralności, wiąże godność ze statusem osoby, z jej rangą, jest ona przede wszystkim właśnie statusem osoby.

Tutaj oczywiście można byłoby przywoływać inne jeszcze wyjaśnienia relacji godności i praw człowieka, można zapytać o źródło, jakim jest godność, o wolności i prawa człowieka. Czy godność wyjaśnia prawa i wolności, czy też jest na odwrót? Ja trzymam się tej metafory ze źródłem, z godnością jako źródłem, ale chcę ją lekko zmodyfikować. Powiedziałbym, że wolności i prawa, prawa konstytucyjne, które te wolności i prawa wyrażają są wyrazem godności człowieka. Prawa i wolności wyrastają z godności i są jej wyrazem. Ale nie dzieje się to automatycznie, gdyż przyjmują one własną, niepowtarzalną treść. Godność jest jak gdyby u spodu praw człowieka. Rozumiemy lepiej godność, jeśli wyrazimy ją poprzez system praw. Różnica wobec tej metafory ze źródłem czy z rośliną i z korzeniem polega na tym, że godność człowieka jest jedna. Natomiast konstytucje mogą być różne i w różny sposób kształtują wolności i prawa, rozmaicie rozwijają i ucieleśniają godność.

Trybunał Konstytucyjny

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.

 
 
 

Załączniki

Brak załączników do artykułu.

 
 
 

Komentarze

Brak komentarzy.