TK



Sondaże przedwyborcze a tzw. „demokracja sondażowa”

cisza wyborcza| demokracja| demokracja socjalistyczna| Kodeks Wyborczy| komitet wyborczy| sondaż

włącz czytnik
Sondaże przedwyborcze a tzw. „demokracja sondażowa”

Sondaże przedwyborcze, czyli badanie opinii publicznej dotyczące   przewidywanych zachowań wyborczych i wyników wyborów oraz wyniki sondaży wyborczych przeprowadzonych w dniu głosowania są w Polsce kategorią prawną zawartą w artykule 115 kodeksu wyborczego. Publikacja wyników badań podlega ustawowym ograniczeniom czasowym, bowiem prawo traktuje je jako regulowaną formę agitacji wyborczej. Szczególnie silną ochronę prawną, przed bezwzględnie zakazaną agitacją wyborczą, posiada czas tzw. „ciszy wyborczej”, tj. okres na 24 godziny przed dniem głosowania aż do zakończenia głosowania, a w szczególności zakaz podawania do publicznej wiadomości wyników przedwyborczych badań opinii publicznej i wyników sondaży wyborczych przeprowadzonych w dniu głosowania. Kodeks wyborczy w art. 500 ustanowił surową sankcję karną za złamanie tego zakazu (grzywna od 500000 do 1000000  złotych). Uzasadnienie ustawowe tej regulacji bierze się stąd, że wyniki przedwyborczych sondaży są jednym z mocniej oddziałujących bodźców na preferencje wyborcze niezdecydowanych obywateli, którzy powinni dysponować czasem na spokojne podjęcie decyzji wyborczej, wolnej od presji agitacji i sugestii sondażowej. Podawanie tych wyników do wiadomości publicznej dozwolone jest jedynie w okresie wcześniejszym, tj. w czasie trwania kampanii wyborczej, która kończy się na 24 godziny przed dniem głosowania.

Zakaz z art. 115 obejmuje wszelkie formy medialnego przekazu, prasowe i elektroniczne, dotyczy również nadawców w Internecie. Traktując Internet na równi z prasą, przyjmuje się, że pozostawienie wcześniej umieszczonych treści na stronach internetowych (tak jak w prasie) nie narusza tego zakazu. Przepis art. 115 § 1 kodeksu ustanawia również ograniczenie terytorialne; obowiązuje jedynie na terytorium Rzeczypospolitej. Zagrożenie surową sankcją za złamanie ustawowego zakazu publikacji wyników sondaży świadczy o wadze, jaką ustawodawca przywiązuje do wpływu sondaży na zachowania wyborcze obywateli. Niestety, krótki 24-godzinny zakaz publikacji wyników sondaży nie spełnia założonego celu ustawowego, bowiem wyniki badań sondażowych zamieszczone w wydaniach prasowych przedwyborczego piątku, są w rzeczywistości wydaniem weekendowym i czytane są właśnie w dniu głosowania, czyli w okresie bezwzględnego zakazu agitacji wyborczej. Krótki okres obowiązywania tego zakazu korzystny jest dla komitetów wyborczych przewodzących w sondażach, gdyż sondaż oddziałuje na niezdecydowanych obywateli, którzy nie chcąc utraty siły własnego głosu, oddają go na komitet wyborczy mający szansę zwycięstwa.  W rozwoju polskiego prawa wyborczego  można zauważyć tendencję do skracania tego okresu, np. ordynacja wyborcza do Sejmu z 1993 roku ustanawiała 12-dniowy okres zakazu podawania sondaży do wiadomości. Uwzględniając zmienność i krótkotrwałość oddziaływania wyników badań sondażowych na wyborców, wydaje się, że termin tygodniowego zakazu byłby tu optymalny.

Poprzednia 123 Następna

Debaty

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.

 
 
 

Załączniki

Brak załączników do artykułu.

 
 
 

Komentarze

Brak komentarzy.