TK
Sondaże przedwyborcze a tzw. „demokracja sondażowa”
cisza wyborcza| demokracja| demokracja socjalistyczna| Kodeks Wyborczy| komitet wyborczy| sondaż
włącz czytnikSondaże przedwyborcze, czyli badanie opinii publicznej dotyczące przewidywanych zachowań wyborczych i wyników wyborów oraz wyniki sondaży wyborczych przeprowadzonych w dniu głosowania są w Polsce kategorią prawną zawartą w artykule 115 kodeksu wyborczego. Publikacja wyników badań podlega ustawowym ograniczeniom czasowym, bowiem prawo traktuje je jako regulowaną formę agitacji wyborczej. Szczególnie silną ochronę prawną, przed bezwzględnie zakazaną agitacją wyborczą, posiada czas tzw. „ciszy wyborczej”, tj. okres na 24 godziny przed dniem głosowania aż do zakończenia głosowania, a w szczególności zakaz podawania do publicznej wiadomości wyników przedwyborczych badań opinii publicznej i wyników sondaży wyborczych przeprowadzonych w dniu głosowania. Kodeks wyborczy w art. 500 ustanowił surową sankcję karną za złamanie tego zakazu (grzywna od 500000 do 1000000 złotych). Uzasadnienie ustawowe tej regulacji bierze się stąd, że wyniki przedwyborczych sondaży są jednym z mocniej oddziałujących bodźców na preferencje wyborcze niezdecydowanych obywateli, którzy powinni dysponować czasem na spokojne podjęcie decyzji wyborczej, wolnej od presji agitacji i sugestii sondażowej. Podawanie tych wyników do wiadomości publicznej dozwolone jest jedynie w okresie wcześniejszym, tj. w czasie trwania kampanii wyborczej, która kończy się na 24 godziny przed dniem głosowania.
Zakaz z art. 115 obejmuje wszelkie formy medialnego przekazu, prasowe i elektroniczne, dotyczy również nadawców w Internecie. Traktując Internet na równi z prasą, przyjmuje się, że pozostawienie wcześniej umieszczonych treści na stronach internetowych (tak jak w prasie) nie narusza tego zakazu. Przepis art. 115 § 1 kodeksu ustanawia również ograniczenie terytorialne; obowiązuje jedynie na terytorium Rzeczypospolitej. Zagrożenie surową sankcją za złamanie ustawowego zakazu publikacji wyników sondaży świadczy o wadze, jaką ustawodawca przywiązuje do wpływu sondaży na zachowania wyborcze obywateli. Niestety, krótki 24-godzinny zakaz publikacji wyników sondaży nie spełnia założonego celu ustawowego, bowiem wyniki badań sondażowych zamieszczone w wydaniach prasowych przedwyborczego piątku, są w rzeczywistości wydaniem weekendowym i czytane są właśnie w dniu głosowania, czyli w okresie bezwzględnego zakazu agitacji wyborczej. Krótki okres obowiązywania tego zakazu korzystny jest dla komitetów wyborczych przewodzących w sondażach, gdyż sondaż oddziałuje na niezdecydowanych obywateli, którzy nie chcąc utraty siły własnego głosu, oddają go na komitet wyborczy mający szansę zwycięstwa. W rozwoju polskiego prawa wyborczego można zauważyć tendencję do skracania tego okresu, np. ordynacja wyborcza do Sejmu z 1993 roku ustanawiała 12-dniowy okres zakazu podawania sondaży do wiadomości. Uwzględniając zmienność i krótkotrwałość oddziaływania wyników badań sondażowych na wyborców, wydaje się, że termin tygodniowego zakazu byłby tu optymalny.
Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.
Artykuły powiązane
Zmieńmy ordynację wyborczą
Tajność głosowania – uprawnienie czy obowiązek?
Jednomandatowe okręgi wyborcze
Partie „wodzowskie” a prawa wyborcze obywateli
PKW: głosowanie korespondencyjne powinno być dostępne dla wszystkich
F. Rymarz: Jeden czy wiele okręgów wyborczych w wyborach europejskich?
Progi wyborcze – elementem demokratycznego systemu wyborczego
Agnieszka Sochacka: Dlaczego artykuły prasowe znalazły się pod lupą?
Polski model administracji wyborczej sukcesem demokratycznej transformacji
PSL chce zakazu sondaży na tydzień przed wyborami
Powszechne głosowanie korespondencyjne może być najważniejszą od lat zmianą w prawie wyborczym
Wróblewska: Iść na radnego
F. Rymarz: Kontrolne gwarancje uczciwego przebiegu głosowania i ustalenia wyników wyborów
Annusewicz: Beton słabnie, sufit pęka
Załączniki
Komentarze
Polecane
-
Oświadczenie Andrzeja Rzeplińskiego, prezesa Trybunału Konstytucyjnego
Andrzej Rzepliński -
Kaczorowski: Mitteleuropa po triumfie Trumpa
Aleksander Kaczorowski -
Piotrowski: Trybunał Konstytucyjny na straży wolnych wyborów i podstaw demokracji
Ryszard Piotrowski -
Prawnicy wobec sytuacji Trybunału Konstytucyjnego, badania i ankieta
Kamil Stępniak -
Skotnicka-Illasiewicz: Młodzież wobec Unii w niespokojnych czasach
Elżbieta Skotnicka-Illasiewicz
Najczęściej czytane
-
O naszym sądownictwie
Jan Cipiur -
Przepraszam, to niemal oszustwo
Stefan Bratkowski -
iACTA alea est
Magdalena Jungnikiel -
TK oddalił wniosek Lecha Kaczyńskiego dotyczący obywatelstwa polskiego
Redakcja -
Adwokat o reformie wymiaru sprawiedliwości
Rafał Dębowski
Brak komentarzy.