TK



Świecka Francja? Dekonstrukcja zasady laickości we Francji

Aristid Briand| Conseil d’État| Francja| Francuska ustawa z 9 grudnia 1905 r. o rozdziale kościołów i państwa| Kościół| laickość| państwo świeckie| relacje państwo-kościół| republikanizm

włącz czytnik

Otóż w obu rozpatrywanych sprawach wymóg neutralnego charakteru wydat­ków wymaga niezwykłej ostrożności i pragmatyzmu sądu, a to z powodu mieszane­go charakteru użytkowego przedmiotu (organy) objętego finansowaniem w pierwszym przypadku i zainstalowanie w miejscu uprawiania kultu (winda) w drugim przypadku. Ażeby więc gminy przestrzegały zasady powściągliwości w przedmio­cie wydatków związanych z miejscem kultu, muszą być „neutralizowane” ścisłym ukierunkowaniem.

Rada Stanu w sprawie gminy Trélazé uznała, że organy będą regularnie używa­ne z okazji uroczystości religijnych, stanowiąc niezwykle ważny przedmiot wśród dóbr przekazanych w użytkowanie wiernym i posługującym w kościele. Jednak Rada oceniła, że wykorzystanie religijne będzie w pewnym sensie komplementarne, subsydiarne wobec zasadniczego użytkowania instrumentu w celach kulturalnych — to ono ma przeważać. Jakikolwiek by zresztą był udział między świeckim a religijnym charakterem używania tego przedmiotu, pytanie o to, czy decyzja o przeznaczeniu środków samorządowych na kupno, renowację i zainstalowanie organów w koście­le spełnia bezwzględnie przesłanki pomocy w uprawianiu kultu (innymi słowy, czy przekroczone zostały granice neutralności wydatku samorządowego), wydaje się ab­solutnie zasadne.

W drugiej sprawie — windy z bazyliki Fourvière — Rada Stanu stwierdziła, że ze swej istoty urządzenie to nie służy uprawianiu kultu, ale ze względu na miejsce instalacji jest przydatne dla osób wykonujących praktyki religijne. Oczywisty jest miesza­ny charakter użytkowników windy. Są nimi wierni, a także turyści, w obu przypad­kach przeważnie osoby starsze lub niepełnosprawne. I tu — tak jak w poprzednim przypadku — pojawia się pytanie, czy subwencja skierowana przez radę miejską w Lyonie dla Fundacji Fourvière spełnia kryteria pomocy udzielonej wyznaniom.

Mieszany, religijny i laicki charakter sfinansowanych przez samorząd urządzeń prowadzi skarżących do wniosku, że gminy — nie mogąc finansować wyznań w spo­sób bezpośredni — czynią to pośrednio, naruszając w konsekwencji przypisaną sobie neutralność w wymiarze światopoglądowym. Sądy niższej instancji inaczej zakwalifikowały i oceniły stanowisko gminy Trélazé w przedmiotowej sprawie, co przydaje tym większego znaczenia przełomowemu rozstrzygnięciu Rady Stanu. Sąd administracyjny w Nantes uznał, że organy stanowią element wyposażenia kościoła, który można uznać za niezbędny do wykonywania praktyk religijnych. Dlatego też wydat­ki poczynione przez gminę na ich kupno, restaurację i zainstalowanie w świątyni, co jest równoznaczne z przekazaniem w użytkowanie wiernym i posługującym duchow­nym, mogą być traktowane wyłącznie jako subwencja przyznana na wykonywanie praktyk religijnych z naruszeniem art. 2 i 19 ustawy z 1905 r. Trybunał administracyj­ny w Nantes orzekł zaś, że ponieważ instrument będzie regularnie używany podczas celebrowania uroczystości religijnych (liturgii) należy uznać, iż rada miejska Trélazé decydując się na sfinansowanie całości kosztów kupna, renowacji i instalacji, doko­nała pośredniego subwencjonowania praktyk religijnych. Ponieważ wydatki samorzą­dowe nie mogą czynić odstępstw od zasady neutralności wyznaniowej narzuconej usta­wą o rozdziale kościołów i państwa, działanie takie nie jest zgodne z prawem.

Świat

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.

 
 
 

Załączniki

Brak załączników do artykułu.

 
 
 

Komentarze

Brak komentarzy.