W tym konkretnym przypadku oba użyte przez orzekających terminy nie wyklu­czają się. Winda stanowi zadośćuczynienie ogólnemu interesowi, rada gminy działa zaś w miejscowym interesie publicznym, który Rada Stanu lokuje ponad zasadą nie-subwencjonowania, prowadząc do zalegalizowania uchwały samorządowej i chroniąc wolność gminnych decyzji.

V. DODATKOWE DETERMINANTY POSZANOWANIA USTAWY O ROZDZIALE KOŚCIOŁÓW I PAŃSTWA

Centralny problem, jaki się pojawił przy okazji wydawania analizowanych orze­czeń, to określenie przez Radę Stanu dodatkowych warunków, po uwzględnieniu któ­rych wspólnota samorządowa może z poszanowaniem dyspozycji ustawy z 1905 r. po­nieść obciążenia finansowe związane z miejscem kultu, poczynione z powołaniem się na miejscowy interes publiczny, który jest — jak już była mowa — warunkiem sine qua non legalności takiej decyzji jako czynnik uzasadniający działania na szczeblu sa­morządu lokalnego. Od wydania tych dwóch precedensowych orzeczeń władze samo­rządowe mają jasność, że podejmowane na ich szczeblu decyzje ustalające wydatki mające związek z kultem są zgodne z prawem, jeśli spełniają warunki zastrzeżone w tych judykatach. Wprowadzony ustawą z 1905 r. zakaz subwencjonowania wyznań narzuca zasadę neutralności władzy publicznej. Każdorazowo w takich przypadkach (w obu rozpatrywanych również) Rada Stanu sprawdza, czy wydatki samorządów związane z miejscami kultów respektują tę zasadę. Nawet jeśli postanowienia ustawy są czasami (ostatnio coraz częściej) kwestionowane, przeważa pogląd, że reguluje ona w sposób zrównoważony problem, którego żadne współczesne państwo nie uniknie. Rada Stanu orzekła o zgodności z prawem uchwał gmin deklarujących przedmiotowe wydatki, ale obwarowała ten walor zgodności koniecznością spełnienia przez gminy konkretnych warunków zabezpieczających wprowadzony przez ustawodawcę w 1905 r. zamysł równowagi. Niżej przedstawię rozumowanie Rady Stanu w tym względzie.