TK
Władza polityczna i demokracja konstytucyjna. Na rzecz konserwatyzmu konstytucyjnych form ustrojowych
Alasdair MacIntyre| Alexis de Tocqueville| Edmund Burke| konserwatyzm| konstytucjonalizm| Petr Fiala| Thomas Hobbes
włącz czytnik[Tekst powstał w ramach projektu Centrum pro studium demokracie a kultury z Brna i Ośrodka Myśli Politycznej „Wartości w polityce i społeczeństwie. Podstawowe pojęcia polityki w polskiej i czeskiej perspektywie”, realizowanego dzięki wsparciu Forum Czesko-Polskiego.]
Ustanowienie nowego ładu politycznego a konserwatyzm Burke’owski
Znany filozof moralności Alasdair MacIntyre ironizował kiedyś, że „nowocześni konserwatyści zajmują się z reguły tylko pielęgnowaniem starszych wersji liberalnego indywidualizmu, zamiast tych nowszych”. Ci spadkobiercy Edmunda Burke’a formułują mylącą, w ujęciu MacIntyre’a, opozycję tradycja-rozum, niezmienność tradycji-konflikt. Podejrzliwość wobec zmian łączy się w ich przypadku z obroną tradycji, która przecież przeszła próbę czasu. W odróżnieniu od nich, MacIntyre akcentuje dynamiczność tradycji i jej związek z rozumem, gdyż wszelkie rozumowanie „rozgrywa się w kontekście jakiegoś tradycyjnego sposobu myślenia, przekraczając w swojej krytyczności i pomysłowości ograniczenia tego, co dotąd w ramach tejże tradycji rozważano”. Tradycje, o ile są żywe, uosabiają nieustający konflikt – tymczasem Burke’owska tradycja jest martwa, albo przynajmniej umierająca. Nieudaną próbę połączenia wierności wobec pewnego rozumienia tradycji w polityce z zauroczeniem instytucjami wolnorynkowymi w gospodarce, podjętą przez spadkobierców Burke’a, uważa MacIntyre za równie niespójną, jak nauczanie zagorzałych liberałów[1].
MacIntyre, nawiązując do tradycji klasycznej (tzn. arystotelesowsko-tomistycznej), jest bezlitosny wobec liberalnej nowoczesności, a więc również wobec nowoczesnych konserwatystów. Ojciec-założyciel nowoczesnego konserwatyzmu Edmund Burke zgodziłby się zapewne z przedstawicielami tradycji klasycznej co do sprzeciwu wobec nowoczesnych spekulatywnych systemów filozoficznych, gdyż w polityce decydująca jest praktyka, mądrość praktyczna i przezorność. Stosunek teorii i praktyki w ujęciu Burke’a odbiega jednak zasadniczo od ujęcia Arystotelesa, głoszącego mimo wszystko ostateczną nadrzędność teorii oraz życia filozoficznego[2]. Burke nie bierze pod uwagę tego, że najlepsza konstytucja jest dziełem rozumu. Wyłania się bowiem z świadomej aktywności i zamiarów ojców-założycieli, usiłujących zaproponować najlepszą konstytucję, pozostającą w jak najwyższym stopniu w zgodzie z naturą. Burke nie zgadza się więc z klasycznymi autorami co do tego, że ustanowienie dobrego ładu politycznego może wynikać z rozsądku. Według niego chodzi bowiem o naturalny, prawie niezauważalny proces, nie kierujący się żadnym pierwotnym sądem i ucieleśniający mądrość wieków[3].
Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.
Artykuły powiązane
Obywatelscy eksperci
Obywatele, odwagi! 10 tez o tym, jak naprawić demokrację
András Lánczi: Konserwatywna odnowa Węgier
Jan Rokita: O paradoksie władzy w czasach pryncypatu
Czeska polityka w czasach wideodemokracji
Tradycja i postęp, czyli o kłopotach Europejczyków z radzeniem sobie z problemami
Uwikłani w wolność
Czy demokracja potrzebuje przeddemokratycznych, a nawet transcendentnych podstaw?
Wybory: mniejsze zło czy użyteczność publiczna
Kryzys demokracji liberalnej – czy czeka nas raczej liberalizm bez demokracji czy też demokracja bez liberalizmu?
Załączniki
Komentarze
Polecane
-
Oświadczenie Andrzeja Rzeplińskiego, prezesa Trybunału Konstytucyjnego
Andrzej Rzepliński -
Kaczorowski: Mitteleuropa po triumfie Trumpa
Aleksander Kaczorowski -
Piotrowski: Trybunał Konstytucyjny na straży wolnych wyborów i podstaw demokracji
Ryszard Piotrowski -
Prawnicy wobec sytuacji Trybunału Konstytucyjnego, badania i ankieta
Kamil Stępniak -
Skotnicka-Illasiewicz: Młodzież wobec Unii w niespokojnych czasach
Elżbieta Skotnicka-Illasiewicz
Najczęściej czytane
-
O naszym sądownictwie
Jan Cipiur -
Przepraszam, to niemal oszustwo
Stefan Bratkowski -
iACTA alea est
Magdalena Jungnikiel -
TK oddalił wniosek Lecha Kaczyńskiego dotyczący obywatelstwa polskiego
Redakcja -
Adwokat o reformie wymiaru sprawiedliwości
Rafał Dębowski
Brak komentarzy.