Przyjęcie odmiennego stanowiska uznającego, że treść bardziej ogólnych unormowań konstytucyjnych można wyjaśnić używając do tego celu rozstrzygnięć ustawodawczych, musiałoby się wiązać z faktycznym zaprzeczeniem hierarchiczności źródeł prawa. W kontekście problematyki legitymacji procesowej trzeba byłoby również przyznać, że fakt uregulowania tej kwestii w konstytucji zamiast uprzedniej regulacji ustawowej nie miał w praktyce żadnego znaczenia. Określenie podstawowych elementów legitymacji podmiotów uprawnionych do inicjowania kontroli konstytucyjności prawa na gruncie konstytucyjnym oznacza konieczność rozpatrywania — na tym właśnie poziomie — zarówno podmiotowej (kto może wszcząć postępowanie), jak i przedmiotowej (w jakim zakresie może to robić) sfery tego uprawnienia.

3. Prawo inicjowania kontroli konstytucyjności zostało przyznane — oprócz organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego — również kilku innym podmiotom o ograniczonej legitymacji procesowej, wymienionym w art. 191 ust. 1 pkt 2–5 Konstytucji. Nawet bardzo pobieżna analiza tych przepisów pozwala zauważyć zróżnicowany charakter poszczególnych wnioskodawców. W doktrynie podejmowano dotychczas próby klasyfikacji tych podmiotów, jakkolwiek stanowiska w tej kwestii nie są jednolite. Rozbieżności związane są głównie ze sposobem normowania legitymacji Krajowej Rady Sądownictwa [dalej: KRS] oraz możliwością zaliczania tego podmiotu do tej samej grupy, którą tworzą wnioskodawcy wskazani w art. 191 ust. 1 pkt 3–5 Konstytucji. Nie podejmując tutaj tego — skądinąd ciekawego — wątku, wydaje mi się, że wszystkie podmioty określone w art. 191 ust. 1 pkt 2–5 Konstytucji mogą być traktowane jako należące do tej samej kategorii wnioskodawców, choćby z uwagi na ograniczony charakter przysługującego im uprawnienia do inicjowania kontroli konstytucyjności. W obrębie tak wyznaczonej grupy wnioskodawców można wyróżnić podmioty, które z racji konstytucyjnie determinowanej pozycji ustrojowej zaliczają się do organów władzy publicznej. Chodzi tu o KRS (art. 191 ust. 1 pkt 2 Konstytucji) oraz jednostki samorządu terytorialnego, działające za pośrednictwem swych organów stanowiących (art. 191 ust. 1 pkt 3 Konstytucji). Drugą grupę wnioskodawców tworzą podmioty określone w art. 191 ust. 1 pkt 4 i 5 Konstytucji, które — z założenia — pozostają poza sferą aktywności organów państwa. Mają umożliwiać jednostkom realizację przysługującej im wolności zrzeszania się w prawem przewidzianych formach. Proponowane rozróżnienie pokazuje dość wyraźnie, że podobne w swej istocie, bo przedmiotowo ograniczone, prawo do inicjowania hierarchicznej kontroli norm przysługuje zarówno podmiotom zaliczanym do sfery władzy publicznej, jak i organizacjom stanowiącym jeden z przejawów społeczeństwa obywatelskiego. Już choćby z racji tej zasadniczej dystynkcji odmiennie można postrzegać charakter, a przez to także zakres ograniczonej legitymacji procesowej podmiotów zaliczających się do każdej z wymienionych kategorii.