IV. Nakaz celowości ingerencji

19. W komentarzach do Kodeksu wykroczeń przedmiotami ochrony wiązanymi z art. 49 wskazywane są porządek publiczny i spokój publiczny (np. M. Mozgawa, wyd. cyt., s. 171) lub poszanowanie Narodu Polskiego, państwa i jego konstytucyjnych organów (T. Grzegorczyk, wyd. cyt.; M. Bojarski, W. Radecki, wyd. cyt., s. 357-358). W pierwszej z propozycji porządek publiczny jest określany jako „uporządkowany właściwymi przepisami niezakłócony bieg życia zbiorowego”, a spokój publiczny to „wolny od zakłóceń stan równowagi psychicznej nieokreślonej grupy osób”. W drugim z ujęć chroniona byłaby cześć (godność, dobre imię) Narodu Polskiego, państwa i jego konstytucyjnych organów.

20. W kontekście strasburskiego orzecznictwa należy odróżnić czyny, które są traktowane jako okazywanie lekceważenia (a) Narodowi Polskiemu i państwu oraz (b) konstytucyjnemu organowi. W pierwszym przypadku ETPC nie będzie traktował krajowej ingerencji jako służącej ochronie „praw innej osoby”, lecz - co najwyżej - jako mającą na celu zapobieżenie zakłóceniu porządku publicznego. Jedyna sprawa, jaka trafiła do ETPC z tego obszaru, to skarga Dink przeciwko Turcji. Jej autorem był znany literat, skazany na podstawie art. 301 tureckiego kodeksu karnego za czyn uznany za znieważenie narodu tureckiego i państwa (były to wypowiedzi mówiące o tureckim sprawstwie rzezi dokonanej na Ormianach w roku 1915). Odnosząc się do wymogu celowości ingerencji, ETPC wyraźnie zaznaczył swoje zastrzeżenia w tej kwestii. Ostatecznie postanowił jednak nie rozstrzygać, czy ingerencja odpowiadała celowi określonemu w Konwencji, uznając to zagadnienie za ściśle związane z wymogiem konieczności w demokratycznym społeczeństwie. Jednocześnie ETPC zaakceptował, że o zagrożeniach dla porządku trudno mówić, jeśli wypowiedź nie jest połączona z wezwaniem do użycia przemocy (Dink przeciwko Turcji, wyrok z 14 września 2010 r., skargi 2668/07, 6102/08, 30079/08, 7072/09 i 7124/09, par. 116)^[5].