Ale są jeszcze Kryteria konwergencji prawnej polegające na zgodności ustawodawstwa krajowego z unijnym, w ujęciu formalnym, ale także w rzeczywistej zgodności zastosowań z postanowieniami unijnymi. Dotyczy to zgodności przepisów krajowych z Traktatem o Funkcjonowaniu UE oraz ze Statutem ESBC i EBC i obejmuje przede wszystkim:

• niezależność instytucjonalną, finansową i personalną krajowego banku centralnego (art. 130 TFUE),

• zapewnienie przez kraj członkowski zgodności legislacji krajowej z TFUE i Statutem Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego (art. 131 TFUE),

• spójność celów banku centralnego z celami sformułowanymi w art. 127(1) TFUE i art. 2 Statutu ESBC i EBC.

Spełnienie wszystkich kryteriów zbieżności nominalnej i prawnej jest warunkiem koniecznym do wejścia do strefy euro. Nie należy jednak zapominać o procesie konwergencji realnej, który tak naprawdę zadecyduje o zakresie osiąganych korzyści, jak również skali potencjalnych kosztów wynikających z zamiany waluty narodowej na euro. Obejmuje ona wszystkie mechanizmy eliminujące ryzyko ewentualnego wystąpienia szoków asymetrycznych w gospodarce, bądź istnienie takich struktur, które pozwolą te wstrząsy szybko absorbować. Konwergencja realna jest zatem związana z odpowiednią synchronizacją cykli koniunkturalnych tych krajów i strefy euro, podobnym poziomem wydajności pracy czy podobnym poziomem PKB per capita.

Postanowienia Traktatu o funkcjonowaniu UE dotyczące prowadzenia polityki fiskalnej w trzecim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej doprecyzowują zapisy Paktu Stabilności i Wzrostu, zatwierdzonego na posiedzeniu Rady w Amsterdamie w czerwcu 1997 r. Pakt wprowadził tzw. system wczesnego ostrzegania, który przewiduje stały nadzór Komisji Europejskiej nad sytuacją budżetową państw członkowskich UE. Państwa należące do strefy euro zobowiązane są do przedkładania corocznych sprawozdań z narodowych programów stabilizacyjnych, z kolei kraje, które starają się o wejście do strefy euro zobowiązane są do sporządzania programów konwergencji i przedkładania ich KE w celu oceny i nadzorowania przebiegu ich realizacji.

W programach tych powinny się znaleźć informacje o równoważeniu budżetu oraz spodziewanym poziomie długu publicznego, o podstawowych założeniach makroekonomicznych mających wpływ na realizację przyjętego programu stabilizacyjnego, opis środków polityki gospodarczej, które mają być wykorzystane do osiągnięcia lub utrzymania celów programu stabilizacji/ konwergencji, a wreszcie - analizę wpływu przyjętych założeń na sytuację w zakresie równowagi budżetu publicznego oraz długu publicznego.

Komisja Europejska i Europejski Bank Centralny przynajmniej co dwa lata lub na żądanie Państwa Członkowskiego objętego derogacją, składają sprawozdanie Radzie UE ze stanu przygotowań tych państw do przyjęcia wspólnej waluty. Rada na podstawie tego sprawozdania (zwanego Raportem o Konwergencji) decyduje następnie, czy kraje te są gotowe i czy spełniają wszystkie kryteria, by wprowadzić euro.