Konwergencje
A zatem wracamy do fundamentalnego pytania, jak i kiedy wejść do strefy euro. Prof. Dariusz Rosati w obszernym artykule dla Biuletynu PTE w 2013 roku ujął to zwięźle i dosadnie: „Jeśli bilans kosztów i korzyści jest jednoznacznie pozytywny, warto jest wejść do strefy wspólnej waluty tak szybko, jak to jest praktycznie możliwe”

Za tak ogólnie sformułowanymi warunkami kryją się jednak bardzo konkretne liczby, ujęte we wskaźniki, które państwo polskie musi osiągnąć. Chodzi przede wszystkim o konieczność wypełnienia kryteriów konwergencji nominalnej. Co to oznacza?

Zgodnie z art. 126 i 140 Traktatu o Funkcjonowaniu UE, z Protokołem w sprawie kryteriów konwergencji (Protokół nr 13) oraz Protokołem w sprawie procedury dotyczącej nadmiernego deficytu (Protokół nr 12) dokonywana przez Komisję Europejską i Europejski Bank Centralny ocena osiągnięcia przez kraj członkowski wysokiego stopnia konwergencji gospodarczej następuje na podstawie wypełnienia czterech kryteriów: stabilności cen, fiskalnego, stopy procentowej oraz kursu walutowego.

Kryterium stabilności cen: przeciętna stopa inflacji notowana w ciągu 12 miesięcy przed badaniem, mierzona za pomocą wskaźnika cen konsumpcyjnych, nie może przekraczać więcej niż o 1,5 punktu procentowego średniej z trzech państw członkowskich o najniższym tempie wzrostu cen;

Kryterium sytuacji finansów publicznych zakłada, że państwo członkowskie nie może być objęte procedurą nadmiernego deficytu. Oznacza to, że wysokość deficytu budżetowego danego państwa nie może przekroczyć poziomu 3% produktu krajowego brutto (PKB), a jego dług publiczny nie może być wyższy niż 60% PKB;

Kryterium stopy procentowej stanowi, że przez rok poprzedzający moment dokonywania oceny, średnia długoterminowa stopa procentowa nie może być wyższa o więcej niż 2 punkty procentowe od średniej stóp procentowych w trzech krajach Unii Europejskiej o najbardziej stabilnych cenach;

Kryterium kursu walutowego wymaga, aby waluta państwa kandydującego do strefy euro, przez okres co najmniej 2 lat uczestniczyła w Europejskim Mechanizmie Kursowym (ERM II). W tym czasie nie może podlegać dewaluacji wobec euro, a jej kurs wymiany wobec wspólnej waluty nie może odbiegać od centralnego parytetu o więcej niż 15%.