Za, a nawet przeciw

Umowy cywilnoprawne nie są rozwiązaniem idealnym, nieobarczonym żadnym ryzykiem. Pracownik zatrudniony w oparciu o taką umowę jest narażony w większym stopniu na ryzyko utraty pracy. A co za tym idzie, również środków do życia. Umowa- zlecenie czy o dzieło nie gwarantuje wielu praw pracowniczych, tj. prawa do płatnego urlopu czy minimalnego wynagrodzenia, jakim objęte są osoby posiadające umowę o pracę. Wynika to z faktu, że jest ona regulowana przepisami kodeksu cywilnego, a nie kodeksu pracy.

Kolejną sporną kwestią jest też zabezpieczenie na starość. Niższe składki opłacane z tytułu umów-zleceń oznaczają niższe emerytury w przyszłości.

Z drugiej strony ryzyko ponosi też sam pracodawca. Wiążąc się innymi niż umowa o pracę instrumentami to on z kolei ryzykuje mniejszą lojalnością pracowników. Coraz częściej dochodzi do sytuacji porzucania pracy w jednej firmie, gdy tylko w drugiej pojawi się lepsza oferta.

Bywa, że pracownicy niezwiązani z firmą etatem nie angażują się w swoją pracę wystarczająco mocno. Wielu z nich podejmuje w tym samym czasie współpracę z innymi podmiotami. To zachowanie widoczne jest wśród samozatrudnionych. W efekcie może to wpływać na jakość świadczonych przez nich usług.

Wśród negatywnych skutków nadużywania elastycznych form zatrudnienia wymienia się mniejsze poczucie stabilizacji życiowej. Skutkuje ono opóźnianiem decyzji o założeniu rodziny czy trudnościami z zaciągnięciem kredytu na mieszkanie. Część ekonomistów wskazuje również na potencjalne zmniejszenie wpływów do budżetu państwa z tytułu odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne.

Jako zalety większej elastyczności rynku pracy podaje się zwykle pozytywny wpływ na ograniczanie bezrobocia strukturalnego. Jest to bezrobocie wynikające z niedopasowania kwalifikacji i kompetencji pracowników do oczekiwań pracodawców. Wskazuje się również na zmniejszenie bezrobocia koniunkturalnego, będącego efektem pogorszenia się ogólnych warunków gospodarczych.

Elastyczne formy zatrudnienia dają też szansę na podjęcie pracy osobom, które z różnych względów wypadły z rynku pracy. Jak i tym, które nie chcą lub nie mogą pracować w pełnym wymiarze czasu pracy. W Szwecji ogromny odsetek rodziców małych dzieci pracuje na niepełnym etacie.