Społeczną kontrolę przebiegu głosowania skutecznie sprawują wolne media, wychwytując najmniejsze nieprawidłowości w dniu głosowania i podając je do publicznej wiadomości. Wychodzi im naprzeciw, reagująca na naruszenia i Państwowa Komisja Wyborcza, kształtując pełną jawność (transparentność) postępowania i decyzji, tak wobec wyborców, komitetów wyborczych, jak i wobec mediów i społeczeństwa.

Nadzór nad przestrzeganiem prawa wyborczego i całym procesem wyborczym sprawuje Państwowa Komisja Wyborcza składająca się z dziewięciu sędziów, po trzech z Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego. PKW jest organem stałym, właściwym do przeprowadzenia wszelkich wyborów powszechnych i samorządowych oraz referendów. Jest organem odrębnym i niezależnym od żadnej innej władzy w Polsce. Niezależność PKW zapewnia prawo w randze ustawy, skład personalny – sędziowie, których atrybutem jest niezawisłość oraz demokratyczne, przyjazne otoczenie w państwie, w tym istnienie wolnych mediów.

Członkowie PKW powoływani są na wniosek właściwego prezesa Trybunału i sądów przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na czas nieokreślony (w praktyce do ukończenia 70 lat życia), a ich odwołanie z pełnionej funkcji może nastąpić wyłącznie w tym samym trybie. Na szczeblu pośrednim zarządzania wyborami znajdują się komisarze wyborczy (51) składający się wyłącznie z sędziów sądów powszechnych, powoływani na pięcioletnią kadencję na wniosek Ministra Sprawiedliwości przez PKW.  

W okresie wyborów i referendów powoływane są przez PKW, na wniosek Ministra Sprawiedliwości, doraźne (na czas wyborów) – okręgowe komisje wyborcze, składające się wyłącznie z sędziów sądów powszechnych. Przewodniczącymi okręgowych komisji wyborczych są z urzędu komisarze wyborczy a sekretarzami – pracownicy delegatur Krajowego Biura Wyborczego. W wyborach samorządowych udział sędziów jest mniejszy, zaś czynnika społecznego jest znacznie rozszerzony. Wszystkie istotne uchwały okręgowych komisji wyborczych, postanowienia komisarzy wyborczych w wyborach samorządowych podlegają zaskarżeniu odpowiednio do sądów powszechnych, a uchwały Państwowej Komisji Wyborczej – do Sądu Najwyższego. Daje to gwarancje praworządności wydanych decyzji.